-
Sinh
con rồi mới sinh cha
Hồn con chết oan ức quá, không
tiêu tan được, bèn nhập vào cây khế đó. Cây khế sinh có một trái lớn,
hồn con lại nhập vào trái khế. Thế rồi đến khi vợ anh ta có thai, ăn
trái khế đó mà đẻ ra con...
Ngày xưa, có
hai người bạn ở hai làng cách nhau một con sông, đi lại với nhau thân
thiết như anh em ruột. Gặp lúc nước có loạn, hai người cùng phải đi thú
xa. Một người có tiền, một người không có. Người có thấy bạn túng thiếu,
đưa cho bạn vay lần hồi lâu thành một số nợ mười lạng bạc. Giặc yên hai
người cùng trở về làng.
Bẵng đi một dạo, hai người không gặp nhau. Một hôm người có tiền cho vay
nhớ đến bạn, nghĩ bụng rằng: "Bạn ta không sang thăm ta được có lẽ v́
nghèo túng. Ta nhờ trời có tiền của, đối với bạn ta có bổn phận qua thăm
trước, để an ủi bạn". Rồi dắt theo túi năm lạng bạc để đi thăm bạn và
giúp bạn. Đến nơi thấy cửa nhà lịch sự, nghĩ mừng cho bạn nay đă khá giả,
hẳn không cần giúp nữa, anh ta mới lấy năm lạng bạc giấu vào nóc cổng
rồi đi vào nhà. Hai vợ chồng người thiếu nợ thấy bạn, nghĩ là đến đ̣i nợ,
bèn làm cơm thết đăi rất tử tế, rồi bàn tính giết đi, để khỏi trả nợ.
Đợi cho bạn ngủ, hai vợ chồng bèn giết luôn, rồi đem xác ra vườn sau
chôn dưới gốc cây khế.
Từ đó cây khế đâm ra tươi tốt hẳn, nhưng chỉ sinh có một trái lớn bằng
ba trái thường. Trong khi ấy người vợ nhân có mang thèm chua, thấy trái
khế ngon lành bèn hái xuống ăn. Đến ngày sinh ra được một đứa con trai
khỏe mạnh khôi ngô, nhưng lên ba tuổi mà vẫn không nói.
Hai vợ chồng làm lễ cầu Trời khấn Phật cho con biết nói. Chẳng mấy lúc
đứa con nói được, nhưng nó chỉ nói một câu: "Con muốn nói với quan huyện
trước rồi mới nói với cha mẹ được". Gặng hỏi đứa bé cũng không nói thêm
câu nào khác. Cha mẹ nó buồn rầu nhưng không biết làm thế nào, cũng đành
phải theo lời con đến thưa đầu đuôi với quan huyện. Quan huyện lấy làm
lạ, theo lời khẩn cầu hai vợ chồng, đi đến nhà. Thấy đứa bé, ông bèn hỏi:
"Mày muốn ǵ? Sao cha mẹ mày đây mà mày lại không nói, mà cứ đ̣i phải
nói với tao"? Đứa bé rành mạch thưa: "Con mời quan đến để soi xét một
việc: nguyên con với người này ngày xưa kết nghĩa anh em. Gặp lúc đi thú
anh ta không có tiền, con cho anh ta vay mười lạng bạc; anh ta không trả
được con cũng không đ̣i. Đến khi về, con nghĩ thương anh ta nghèo túng,
một hôm lại đem năm lạng bạc đến để giúp anh ta nữa. Nhưng đến nơi, thấy
nhà anh ta sang trọng, nghĩ cũng chẳng cần đưa tiền thêm cho anh ta làm
ǵ, con mới giấu năm lạng bạc đó ở trên nóc cổng rồi vào nhà thăm. Không
ngờ vợ chồng anh ta lại sinh ḷng bất nhân, làm cỗ cho con ăn, rồi thừa
lúc con ngủ, giết con chết, đem xác con chôn ở dưới gốc cây khế. Hồn con
chết oan ức quá, không tiêu tan được, bèn nhập vào cây khế đó. Cây khế
sinh có một trái lớn, hồn con lại nhập vào trái khế. Thế rồi đến khi vợ
anh ta có thai, ăn trái khế đó mà đẻ ra con".
Theo lời đứa bé, quan huyện cho đào gốc cây khế th́ quả thật có xác
người đă nát. Lại truyền lính đi lục soát ở nóc cổng, th́ t́m thấy năm
lạng bạc c̣n ở đó.
Chứng cớ rành rành, vợ chồng anh kia phải thú nhận hết cả tội lỗi và bị
kết án vào tội giết người đền mạng.
Quan huyện trả lại thằng bé năm lạng bạc, nó cảm tạ quan rồi xin trở về
nhà cũ. Tính ra lúc đi th́ trẻ, vợ mới có mang, mà bây giờ th́ vợ đă già
rồi, hai vợ chồng không nhận ra nhau nữa. Kể lại hết cả đầu đuôi, hai vợ
chồng già trẻ ôm lấy nhau mà khóc. Người vợ gọi con ra chào bố, th́ con
bấy giờ đă hơn hai mươi tuổi, và đă có vợ con rồi. V́ thế gia đ́nh mới
xảy ra một t́nh trạng tức cười: Con già hơn bố, cháu lớn hơn ông.