Ca Dao Dạo Qua Chợ

 

Chợ lớn nhất và có thể nói là lâu đời nhất ở xứ bắc là chợ Đồng Xuân ở Hà Nội, được nhắc qua câu ca:
Vui nhất là chợ Đồng Xuân
Thứ gì cũng có xa gần bán mua
Cổng chợ có chị hàng hoa
Có người đổi bạc chạy ra chạy vào
Có hàng "sực tắc" bán rau
Kẹo cau, kẹo đạn, miến xào, bún bung
Lại thêm bánh rán kẹo vừng
Đằng trước bún chả đằng sau bún giò.   Xem Tiếp

 

 

CA DAO, TỤC NGỮ, HÒ VÈ BÌNH ĐỊNH: CON NGƯỜI VÀ LỊCH SỬ
 

Văn học dân gian, một mảng không nhỏ trong nền văn học Việt Nam đã có từ lâu đời là dòng suối con ngọt lành đổ về dòng sông xanh mẹ văn học.

Ca dao, tục ngữ, dân ca, hò vè lại là một mảng không nhỏ nữa trong văn học dân gian bao gồm: Thần thoại, Cổ tích, Truyện cười, Ngụ ngôn.

Tục ngữ, ca dao, dân ca, hò vè là tiếng hát bình dị, mộc mạc, phong phú của cả ba miền Bắc, Trung, Nam  Xem Tiếp

 

Ca Dao Huế

(NetCodo) Không chỉ cảnh quan thiên nhiên xinh đẹp, Huế trước đây còn là kinh đô của nhà Nguyễn hàng trăm năm, nên đã hội tụ văn hoá nhiều miền của đất nước, tạo nên một di sản văn hoá đồ sộ, trong đó có Ca  Dao.   Xem Tiếp

 

CA DAO MIỀN BIỂN PHÚ YÊN
(Tham luận của Ngô Sao Kim)

Phú Yên là một tỉnh nhỏ nằm trải dọc duyên hải miền Trung, giáp giới tỉnh Bình Định ở phía Bắc và với tỉnh Khánh Hòa ở phía Nam.
Phú Yên hiện nay có 7 huyện thị, nhưng chi 4 huyện thị là có biển: Như:
Huyện Sông Cầu
Huyện Tuy An
Thị xã Tuy Hòa
Huyện Tuy Hoà ...
Phần phía Bắc Phú Yên bờ biển nhiều chỗ lồi lõm khúc khuỷu, tạo ra nhiều đầm, vịnh, đảo và bán đảo. Bờ biển phía Nam thuộc thị xã Tuy Hòa, huyện Tuy Hòa phần lớn là những bãi cát bằng phẳng hơn Xem Tiếp

 

 

CA DAO MIỀN NAM

歌 謠 沔 南

𡥵愴𢖵媄萬Con thương nhớ Mẹ muôn vàn

歌謠拯𣴓𢚸強請詒Ca Dao chẳng cạn lòng càng thảnh thơi

LVD

MỞ ĐẦU

1) PHONG DAO: Phong là phong tục, Dao là bài hát; Phong Dao còn gọi là Ca Dao.

Tuy tựa đề CA DAO MIỀN NAM, nhưng nội dung có nhiều chỗ khó phân biệt HUẾ SAIGON HANOI. Hơn nữa CA DAO được lưu truyền từ Nam chí Bắc, từ Bắc vào Nam. Các đợt tập kết từ Nam ra Bắc, cuộc di cư ồ ạt tiến về Nam đã hoà đồng chỗ sai biệt trong ngôn ngữ nước ta. Ca Dao cũng thể hiện được điều nầy.

Tình yêu vẫn luôn là một đề tài muôn thuở của văn học ở mọi giai đoạn. Nhắc đến những bài thơ tình ta không khỏi nhớ đến những nhà thơ lớn như: Xuân Diệu, Nguyễn Bính, Huy Cận..., hay những nhà thơ thời nay như: Đỗ Trung Quân, Phan Thị Thanh Nhàn... Họ là những nhà thơ trong giai đoạn thơ văn hiện đạị Nhưng đã là người Việt Nam thì thật thiếu sót nếu ta không nhớ đến kho tàng văn chương truyền miệng của cha ông từ ngàn xưa để lại: Thơ ca dân gian.  Xem Tiếp

Ca Dao Về Tướng Người và Tướng Vật

TƯỚNG NGƯỜI VÀ TƯỚNG VẬT  ANTHROPOSCOPY

Tướng là dáng dấp của người, để lộ ra bên ngoài, qua tánh tình, cử chỉ, diện mạo, khiến người có kinh nghiệm, xem tướng cũng biết được người sang hèn, lành dữ, phúc hậu hay xảo trá, hào phó ng hay bần tiện, khôn ngoan hay dại dột, thọ hay chết yểu… để rồi lựa cách giao thiệp với họ.

Còn có câu “nhân hiền tại mạo”, có nghĩa là xem sắc mặt cũng biết được người hiền lành, tử tế. Vì sắc mặt và dáng dấp con người ảnh hưởng khá nhiều đến tâm tính của họ. Có kẻ khi nóng giận thì quát tháo, đấm đá vợ con, gây cho gia đình đổ vỡ. Nhưng lại có người ráng kiềm chế sự nóng giận lại, để rồi nói năng từ tốn, cử chỉ vui vẻ, hài hoà thì tự nhiên cái nóng nó tiêu tan, tinh thần trở lại sáng suốt, cư xử phải lối. Xem Tiếp

Các ngôi chùa ở Việt Nam không đồ sộ nguy nga như các chùa ở Ấn Độ, Trung Hoa, Thái Lan và Cao Miên; nhưng rải rác đó đây, đâu đâu cũng có chùa. Từ những thảo am trong thôn xóm hẻo lánh đến những ngôi chùa kiến trúc bằng những vật liệu kiên cố tại các đô thị, tất cả đều mang sắc thái gọn nhẹ, thanh thoát và tịch mịch. Thiên nhiên đã tô điểm cho cảnh chùa và ngược lại chùa chiền cũng làm tôn vẻ đẹp của thiên nhiên. Xem Tiếp

 

 

Cái Cò và Con Cò. 

Nguyễn Sơn Hà 

Ca dao tục ngữ của dân tộc mình là một kho tàng độc nhất vô nhị, vì nó ẩn chứa cái Minh Triết của Việt tộc nói riêng, (và trong tương lai cũng có thể là của Con Người nói chung), với nhân sinh quan và vũ trụ quan, dựa trên nền tảng biến dịch và bất dịch của Trời Đất, mà tổ tiên đã huyền thoại hóa qua biểu tượng Tiên Rồng,  Xem Tiếp

Cách xưng hô trong gia đình Việt Nam

(http://forum.gocit.vn/threads/cach-xung-ho-trong-gia-dinh-vit-nam.4237/)

Có người cho rằng việc xưng hô trong tiếng Việt rất phức tạp và gây phiền phức trong khi giao thiệp. Cứ ” you, me” hay ” toi, moi” ráo trọi như trong tiếng Anh tiếng Pháp có phải tiện hơn không? Thực ra, cách xưng hô trong tiếng Việt không phức tạp và không phiền phức. Nó rất phong phú, rõ ràng, có tôn ti trật tự, và rất văn minh. Cách xưng hô trong tiếng Việt tự nó không gây phiền phức. Nếu có phiền phức chăng nữa, đó là do người sử dụng nó không biết cách mà thôi. Xem Tiếp

Cách Xưng Hô Trong Ca Dao Trữ Tình Ở Miền Tây

Dr Thuan | Mục: Ca Dao-Tục Ngữ

Từ xưng hô tiếng Việt không chỉ dùng để “xưng” và “hô” nhằm định vị mối quan hệ giữa các đối tượng khi giao tiếp mà còn là phương tiện biểu đạt tình cảm, góp phần tạo nên nhịp cầu giao cảm giữa đôi bờ tâm hồn. Nhiều nhà nghiên cứu đã nói về sự phong phú của lớp từ xưng hô tiếng Việt. Sự phong phú đó không chỉ cho thấy ở số lượng từ xưng hô mà còn thể hiện bởi cách phô diễn. Trong ca dao, dù là cách nói trực tiếp hay ẩn dụ, ví von… vẫn hiện lên hình ảnh hai nhân vật đang bộc bạch nỗi lòng hoặc dò ý, trao lời.  xem tiếp

 

Cái tình Trong Ca Dao Việt Nam

Tác giả: Võ công Liêm

Ca dao là tiếng nói trung thực, phản ảnh rõ nét nhất trong văn chương bình dân,  được miêu tả sự việc xẩy ra hằng ngày giữa cuộc đời và trở thành những câu hò,  điệu hát của nhân gian như những bản tình ca bất diệt,  đượm màu thế tục; tình yêu, tình đời với một ẩn dụ tự nhiên làm cho người ca ngâm cũng như người nghe có một cảm nhận gần gủi, tuyệt vời. Ca dao còn hóa giải mọi tình huống uẩn khúc, lời ca ấy làm cho con người không còn cảm thấy đau khổ nữa “L’homme souffre, mais en chantan sa souffrace, il la dépasse”.  Xem Tiếp

 

CÁT BỦN ĐƯỜNG GIỒNG - NAM SAN  

Gió đưa gió đẩy về rẫy ăn còng,

Về sông ăn cá về giồng ăn dưa. 

Có khi hát: 

Gió đưa gió đẩy về rẫy ăn còng.

Về sông ăn cá về đồng ăn cua.

 Tùy theo cảnh huống mà nói, câu nào cũng đúng cả. Nếu ta định nghĩa phân biệt thế nào là rẩy và ruộng, thế nào là đồng và giồng thì càng rõ thêm. Xem Tiếp

 

Cà kê chuyện Gà năm Dậu

Đặng Tiến
Viết từ Orleans - Pháp

Hình tượng con gà có lẽ được thấy nhiều nhất trong nhiều loại tranh dân gian như Đông Hồ, Hàng Trống và Kim Hoàng.
Ngày xưa người ta hay treo tranh Gà với dụng ý trừ tà, có lẽ vì con gà gáy sáng, có khả năng xua đuổi bóng tối và tà ma, mang lại ánh sáng, bình an, tin tưởng, sức khỏe, dương khí cho con người. Xem Tiếp

"Câu - cá" trong ca dao Nam bộ
21/01/2008
Ts. TRẦN VĂN NAM

Trong bài viết nầy, chúng tôi khảo sát hình ảnh “cá, câu-cá” chủ yếu trên phương diện phương tiện nghệ thuật của ca dao. Với tư cách phương tiện nghệ thuật, trong quá trình biểu trưng hóa (quá trình chuyển nghĩa để những hình ảnh trở thành những ẩn dụ, những biểu trưng nghệ thuật) hình ảnh cá, câu-cá với những nét nghĩa biểu trưng của nó, đã để lại dấu ấn văn hóa của cư dân nông nghiệp vùng sông nước. Xem Tiếp

Chữ Hiếu Trong Ca Dao, Tục Ngữ Việt Nam

Công Cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.

Tinh thần hiếu đễ của người Á Đông nói chung và dân tộc Việt Nam nói riêng đã thấm sâu vào xương tủy của mọi người, và phát khởi ra sự sinh hoạt bên ngoài tạo nên những nét đẹp cao quý, thành ca dao, tục ngữ, thành đặc tính tinh thần Đông Phương. Có lẽ chỉ có người Á Đông mới có tục lệ chúc thọ cho ông bà, cha mẹ và cũng có lẽ chỉ có người Á Đông mới yêu chuộng tinh thần "đại gia đình" - Ông bà, cha mẹ, con cháu, chắt, chút chít... sống quây quần đầm ấm trên cùng một mảnh đất gia tiên, bao bọc bởi lũy tre xanh, hàng dậu bông bụt - Và vì thế nên tình thân được nẩy nở, đơm hoa kết trái để luôn luôn gần gũi, thương yêu và đùm bọc với nhau. Xem Tiếp

Con Chem Chép hay Cồn Tiên hay Lồn Tiên

Thật ra loại sò này có gốc gác sản sinh ở Cồn Tiên ngoài miền Trung. Cái Cồn này ai đi ngang qua Đèo Hải Vân có thể nhìn thấy rõ ràng . Tục truyền ngày xưa có những bầy tiên thường hay xuống tắm mát, xiêm y vương vãi tứ tung, màu sắc muôn hồng ngàn tía dậy đầy trời , bao kín cả Cồn . Sau này các thiếu nữ đẹp quanh vùng thường hay bắt chước qua Cồn để tắm và vớt mấy lọn tơ trời màu đỏ còn vướng mắc đâu đó quấn vào mình làm giả tiên nữ . Do đó Cồn Tiên xuất hiện câu ca dao :  Xem tiếp

Cù Nèo Ngon lắm “cù nèo” ơi! 

(Dân Việt) Người dân miền Tây - quê tôi - thường “tếu” với nhau qua câu ca dao như: “Cù nèo mà lại muối chua/ Ăn với cá rán chẳng thua món nào”, hoặc “Cù nèo xào mỡ khỏi chê/ Ăn vào một miếng là mê tới già!”. Chẳng biết có phải là “ngoa ngữ” không, nhưng sau khi khám phá món ăn từ cù nèo, mọi người gật đầu đồng ý, đó là sự thật!. Xem tiếp

Dị Bản Tát Nước Đầu Đình (Lê Nhật Ký (ĐHSP Qui Nhơn)

(Trích từ Kiến Thức Ngày Nay số 146 năm 1994) 

Tát nước đầu đình là một bài Ca Dao nổi tiếng của nền văn học dân gian Việt Nam, đã được lưu truyền rộng rãi ở hầu khắp mọi làng quê. Quá trình lưu truyền đó đã làm xuất hiện một số dị bản. Mới đây trong chuyến đi thực tế ở Đồng Xuân (tỉnh Phú Yên), chúng tôi đã sưu tầm được một bản Tát Nước Đầu Đình, xin được giới thiệu cùng độc giả:

Áo anh rách lỗ bàn sàng

Cậy nàng mua vải vá quàng cho anh................ (Xem tiếp Dị bản "Tát Nước Đầu Đình")

Đã tìm thấy "cành hoa sen" gây tranh cãi trong ca dao?

"Tát Nước Đầu Đình"

T.Phương

Xem Chi Tiết

Dị bản Thúng Xôi Rền
Hà Phương Hoài

Lịch sử nam tiến của dân tộc ta cho ta thấy tại vùng định cư mới, dân nhập cư dù cố vẫn giữ gia sản văn hóa nguyên gốc nhưng lần lần cũng đã hài hòa với phong tục tập quán, ngôn ngữ, giọng nói của bản địa mà tạo thành một nếp sống mới. Ca Dao cũng theo họ và rồi từ từ đổi thay
theo sự suy tư hợp với phong tục và ngôn ngữ mới.
Mời Xem tiếp

Dưa Hường Nấu Canh

TRẦN VĂN CHI

Mẹ mong gả thiếp về vườn
Ăn bông bí luộc, dưa hường nấu canh
(Ca dao)

Ước mong của các bà mẹ Việt Nam đơn sơ làm sao! Dễ thương làm sao! ….

Hạnh phúc đối với những bà mẹ xưa nay rất ư là bình thường như vậy. Và không ai nghĩ mẹ chúng ta cường điệu chỉ mong “gả thiếp về vườn” để chỉ được ăn món “dưa hường nấu canh”. Mời xem tiếp

Đàn Bà và Đàn Ông Thuần-Túy Việt-Nam

Khải Chính Phạm Kim Thư

I. Truyền-Thống của Người Đàn Bà Thuần-Túy Việt-Nam

Truyền thống cao-quý của Người đàn bà thuần-túy Việt-Nam là coi trọng tiết-nghĩa liêm-sỉ, biết giữ mình, không để ai có dịp trêu ghẹo sàm-sỡ, và luôn-luôn trau-giồi phẩm-hạnh để được mọi người kính trọng. Khi đã lấy chồng rồi, người đàn bà Việt lại càng giữ-gìn hơn nữa vì sợ mang tiếng với chồng và dâù sống chết thế nào cũng chỉ biết có chồng mà thôi: Xem Tiếp

Đặc sản Quảng Ngãi qua ca dao - tục ngữ

Hình ảnh này là dòng Sông Trà Khúc vào mùa hè và Ngọn Núi Ấn. Trên Ngọn Núi này có Chùa Thiên Ấn nỗi tiếng nhất ở Quảng Ngãi và có Mộ của cụ Huỳnh Thúc Kháng. Trên tuyến đường này sẽ đi đến được Khu Chứng Tích Sơn Mỹ - Bãi Biển Mỹ Khê thuộc huyện Sơn Tịnh.

Chim mía Xuân Phổ
Cá Bống Sông Trà
Kẹo Gương Thu Xà
Mạch Nha Mộ Đức Mời Xem tiếp

Đặc sản miền Trung qua ca dao - tục ngữ

Dải đất duyên hải miền Trung nhỏ hẹp chạy dài từ Thanh Hóa đến Bình Thuận. Mỗi địa phương đều có phong tục tập quán, thổ săn khác nhau và miếng ngon vật lạ chẳng bao giờ thiếu vắng. Bởi vậy, nhiều đặc sản từng vùng, từ món ăn bình dân cho đến các loại sơn hào hải vị được khách sành ăn chọn lựa, phẩm bình. Nhiều đặc sản đã nổi tiếng từ ngàn xưa và đã đi vào văn thơ dân gian. Mời Xem tiếp

Đạo Làm Con Trong Ca-Dao

Con người có bố có ông,

Như cây có cội, như sông có nguồn. 

Người Việt thường lấy chữ hiếu làm trọng. Đã có thời gọi là đạo hiếu hay đạo làm con. Đạo là một lối sống ngang hàng như khuôn phép của một tôn-giáo. Nếu lấy việc thờ Trời là Đạo của người bình-dân Việt-nam, thì việc phụng-dưỡng cha mẹ và thờ cúng ông bà tổ-tiên là thực-hành phần hình nhi hạ của đạo thờ Trời. Xem Tiếp

Đạo Vợ, Nghĩa Chồng

Ngô Phụng Anh

Nho giáo có câu: “Quân tử chi đạo, tạo đoan hồ phu phu”. Con trai thì phải dựng vợ, con gái thì phải gả chồng. Đạo lớn của người quân tử là phải làm sao cho yên bề gia thất.Tại sao vậy? “Có cột, có kèo, mới có đòn tay”, muốn có con nối dõi, muốn có dòng hậu lai, mà không nên vợ nên chồng thì làm sao mà có được.

Trai mà không có vợ thì cho dù tài ba cách mấy, cũng khó mà giữ gìn được cơ nghiệp, như cái cảnh:

Sớm mai chạy ra mất cái cuốc 
Trưa lại mất cái nồi  xem tiếp:

Đến với bài ca dao Mười Quả Trứng --- Liễu Hạnh ---

Tháng giêng, tháng hai, tháng ba, tháng bốn, tháng khốn, tháng nạn
Đi vay đi dạm, được một quan tiền....... Xem Tiếp

Bài đã được in làm Bài HọcThuộc Lòng cho học sinh lớp "sơ đẳng" (tức lớp 3) trong sách Quốc Văn Giáo Khoa Thư năm 1948. Bài thơ kể chuyện một người phụ nữ đi chợ về,phải trình bày minh bạch ,rõ ràng việc chi tiêu với chồng.
Ngày xưa khi học bài này thầy giáo chỉ nêu đại ý như rứa,đồng thời nêu bật tính đảm đang,khéo vén của người phụ nữ xưa....sau đó yêu cầu học sinh học thuộc. Xem Tiếp

ĐI TÌM VẺ ĐẸP CA DAO DÂN CA 

HỒ TĨNH TÂM

Tôi xin bắt đầu bài viết này từ một câu ca dao mà tôi bắt gặp năm 1988, tại Vũng Liêm, do một cô giáo sinh đọc ngoài cửa phòng nghỉ của tôi, nhưng cố tình cho tôi nghe được. Rau răm đất cứng dễ bứng khó trồngDẫu thương cho lắm cũng chồng người ta  Xem Tiếp

*Ca dao ( folk song ) là câu hát phổ thông trong nhân gian. Chữ ca có nghĩa là ngân giọng dài ra. Dao là hát trơn không cần đệm. Ca dao do lưu hành khẩu truyền, không biết ai là tác giả . Nhiều bài mô tả tâm hồn nam nữ, tính tình, phong tục tư tưởng nhân gian và thấm nhuần đậm đà mầu sắc quê hương. Do đó ca dao còn có tên là phong dao, là câu hát tỏ bày phong tục. Xem Tiếp

“Đôi Ta …” Trong Ca Dao Tây Nam Bộ

Đời Còn Vui Vì Còn Chút Tòm Tem

ÐOÀN VĂN KHANH

Không biết hai tiếng tòm tem xuất hiện trong ngôn ngữ Việt từ bao giờ
nhưng cái chuyện tòm tem thì quả là xưa không kém gì quả đất. Tuy nhiên,  dù
có xưa cách mấy thì tòm tem vẫn không bao giờ cũ vì loài người còn tồn tại
tới ngày hôm nay cũng là nhờ vào tòm tem. Chính vì thế mà thiên hạ vẫn cứ
mãi mãi tòm tem và nói về chuyện tòm tem. Xem Tiếp

Là một bộ phận trong kho tàng văn hóa dân gian Việt Nam, đồng dao là thơ ca dân gian truyền miệng của trẻ em Việt Nam. Đồng dao bao gồm những bài hát, câu hát trẻ em, lời hát trong các trò chơi, bài hát ru em... Các bài đồng dao thường gắn liền với các trò chơi. Đa phần đồng dao ở các vùng miền đều khá giống nhau về cấu trúc nhóm từ và vần điệu. Đồng dao cũng có những dị bản do sắc thái riêng của từng địa phương, thể hiện dễ thấy nhất qua hình thức diễn đạt ngôn ngữ (phương ngữ) và nội dung đôi khi được cải biên cho thích nghi, phù hợp với sinh vật, cảnh quan của địa phương đó. Xem Tiếp

 

 

 

ĐỒNG   DAO

Tranh minh họa dân gian của Henry Oger và Võ Đình

Đồng dao, đồng diêu: câu hát chơi, con nít hay hát.  Đó là định nghĩa đơn giản nhất của Huình Tịnh Paulus Của, trong Đại Nam Quấc Âm Tự Vị, cuốn tự điển đầu tiên của Việt Nam, xuất bản năm 1895 tại Sàigòn. Xem Tiếp

 

 

Đồng dao và trò chơi trẻ em