Thư Mục

• Ca Dao
• Câu Đố
• Dân Ca
• Di Tích
• Lịch Sử
• Linh Tinh
• Nghệ Thuật
• Ngôn Ngữ
• Phong Tục
• Tín Ngưỡng
• Tục Ngữ/TN
• Văn Hóa

Tìm Bài Trong

Toàn Trang

Ca Dao Tục Ngữ bằng:

Ca Dao và Tục Ngữ phản ảnh đời sống của người dân qua từng miền của đất nước. Vì vây Trang Ca Dao và Tục Ngữ nầy không thể thiếu phần Phong Tục và Tập Quán qua bao không gian và thời gian.

Để cho trang Phong Tục Tập Quán được đầy đủ hơn chúng tôi tạm thời nối kết những trang "ẩm Thực" hiện có để quý vị tham khảo

Mời vào Các trang Ẩm Thực

Trong thực tế giao tiếp hằng ngày, người ta thường nói “dùi đục chấm mắm cáy ”  hơn là “bầu dục chấm mắm cáy”. Tuy vậy “bầu dục chấm mắm cáy”...(Xem tiếp)

Đồng dao và trò chơi trẻ em

những hình thức giáo dục trẻ dần bị lãng quên

          Các nhà giáo dục băn khoăn, loay hoay đi tìm một phương pháp giáo dục trẻ em thật sự có hiệu quả trong thời đại mà thông tin bùng nổ và kỹ thuật điện tử xâm nhập đến từng mái trường, .....(Xem tiếp)

TRẦN XUÂN TOÀN

Lễ hội ở nước ta thật đa dạng và phong phú. Theo thống kê của các nhà nghiên cứu văn hóa dân gian, Việt Nam có gần 500 lễ hội cổ truyền lớn, nhỏ trải rộng khắp đất nước trong bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Mỗi lễ hội mang một nét tiêu biểu và giá trị riêng, nhưng bao giờ ....  (Xem Tiếp)

Đám Giỗ Trong Phong Tục Người Miền Tây

Ông Bà Tổ Tiên

Ðề cập tới văn hóa, phong tục của một dân tộc là một đề tài hết sức phức tạp, vì mỗi dân tộc không ít thì nhiều là một đơn vị đặc thù, dầu vậy tính cách đặc thù văn hóa này không khải là cô lập, ...(Xem tiếp)

Xem thêm bài Các Nhà Truyền Giáo Trung Hoa và Viêt Nam....

Tết khai hạ có nghĩa là Tết mở đầu một ngày vui để chào đón một ngày xuân mới. Theo cách bói toán của người xưa thì tuy tháng đầu năm, ngày mồng một ứng vào gà, mồng Hai: chó, mồng Ba: lợn, mồng Bốn: dê, mồng Năm: trâu, mồng Sáu: ngựa, mồng bảy: người, mồng Tám: lúa. (Xem tiếp)

Bà chủ nhà của tôi giơ một ngón tay, dứ dứ về phía  tôi:
- Ông Già! Sao tôi tính hoài không ra ba cái tiền chợ này
Tôi lễ phép:
- Tiền chợ gì, thưa bà!
Bả nói ngay:
- Thì cái "chiệng" tính tiền chợ Tết trong một quan tiền ngày xưa đó!(xem tiếp)

Phong-Tục Hôn-Nhân của Dân Việt

Nguyên-Tắc Cúng, Khấn, Vái, và Lạy
 Khải-Chính Phạm Kim-Thư

 I. Nghi-Thức Cúng Gia-Tiên
 Khi cúng thì chủ gia đình phải bầy đồ lễ cùng với hoa quả theo nguyên-tắc “đông bình tây quả,” rượu, và nước. Sau đó, phải đốt đèn (đèn dầu, đèn cầy, hay đèn điện), thắp nhang, đánh chuông, khấn, và cúng trước rồi những người trong gia đình theo thứ tự trên dưới cúng sau.  

Trong 7 mục về phong tục tập quán sau đây chính là nếp sống của dân tộc ta từ nghìn xưa. Dù rằng có nhiều điểm không còn phù hợp với thời nay, nhưng đây là văn hóa căn bản của cha ông mà ta không thể nào quên hay bỏ đi. Với nếp sống của xã hội và điều kiện sống mới, tưởng rằng "Ôn Cố Tri Tân" là điều nên làm.

Đời Sống Hôn Nhân

Mục I: Hôn Nhân

"Nam nữ thụ thụ bất thân: nghĩa là gì?
Mối lái là gì?
"Lễ vấn danh" có ý nghĩa gì?
"Lấy vợ kén tông, lấy chồng kén giống" có đúng không?
Người trong cùng họ lấy nhau được không?
Sự tích tơ hồng.
"Tục thách cưới" hay dở ra sao?
Bánh "su sê" hay bánh "phu thê"?
"Tiền nạp cheo" là gì?
Những cách gỡ bí cho bạn trẻ khi lo đám cưới.
Cô dâu trước khi về nhà chồng cần có những thủ tục gì?
Lễ xin dâu có ý nghĩa gì?
Mẹ chồng làm gì khi con dâu về đến nhà?
Tại sao mẹ cô dâu kiêng không đi đưa dâu?
Tại sao trong gói quà mẹ cho con gái có trâm hay kim?
Tại sao phải có phù dâu?
"Lễ lại mặt" có ý nghĩa gì?
Trả lời câu hỏi không rõ câu hỏi.
Khi người đàn bà tái giá có những thủ tục gì?
Tại sao "nạ dòng" không lấy được "trai tơ"?
Quan hệ vợ cả vợ lẽ ra sao?
Nên nhìn nhận vấn đề ly hôn như thế nào?

Mục II: Sinh dưỡng
Dạy con từ thuở bào thai
Tại sao có tục xin quần áo cũ cho trẻ sơ sinh?
"Con so về nhà mạ, con rạ về nhà chồng", tại sao?
Tại sao khi mới đẻ không đặt tên chính?
Tại sao tuổi trong khai sinh không đúng với tuổi thực?
Làm lễ yết cáo tổ tiên xin đặt tên cho con vào sổ họ như thế nào?
Có mấy loại con nuôi?

Mục III: Giao thiệp
Xưng hô như thế nào cho đúng?
Vợ chồng xưng hô với nhau như thế nào?
Cách xưng hô trong họ
Phải chăng "Lời chào cao hơn mâm cỗ"?
"Nhập gia vấn huý" nghĩa là gì?
Ai vái lạy ai?
Đạo thầy trò
"Miếng trầu là đầu câu chuyện?
Xuất xứ của tục nhuộm răng và cách nhuộm?
Tại sao gọi là "Tóc thề?"
Màu sắc với truyền thống văn hoá dân tộc
Vì sao có tục bán mở hàng?
Bán mở hàng thế nào cho đắt khách?

Mục IV: Đạo hiếu
"Đạo hiếu" là gì?
Tục khao lão
Yến lão
Tại sao những năm gần đây có phong trào khôi phục việc họ?
Quan hệ giữa họ hàng và làng xã như thế nào?
"Ruộng hương hoả" có ý nghĩa như thế nào?
Vai trò của tộc trưởng xưa và nay
Bàn thờ vọng là gì? Cách lập bàn thờ vọng
"Hợp tự" là gì? Tại sao phải hợp tự.
"Gia phả" là "Gia bảo", có đúng không?
Một gia phả hoàn chính có những mục gì?

"Thọ mai gia lễ" là gia lễ nước ta hay Trung Quốc?
"Ba cha tám mẹ" là những ai?
"Chúc thư" là gì?
"Cư tang" là gì?
Vì sao có tục "Mũ đai gai chuối và chống gậy"?
"Năm hạng tang phục" là gì?
Cha mẹ có để tang con không?
Tại sao cha mẹ không đưa tang con?
Đám tang trong ngày Tế tính liệu ra sao?
Lễ cưới đã chuẩn bị sẵn vấp phải lễ tang tính sao đây?
Người đi dự đám tang nên như thế nào?
Đi đường gặp đám tang nên như thế nào?
Người sắp chết có những dấu hiệu gì báo trước?
Trong giờ phút thân nhân hấp hối, cần làm gì?
Sau khi thân nhân chết, gia đình cần làm gì?
Tại sao có tục hú hồn trước khi nhập quan?
Chết đã cứng, làm thế nào để bỏ lọt vào áo quan?
Những vật liệu gì lót vào áo quan?
Tại sao trước khi khâm liệm lại đưa người chết nằm xuống đất?
Sau lễ thành phục, trước khi an táng làm những gì?
Những người điều hành công việc trong lễ tang.
Lễ an táng tiến hành như thế nào?
Hơi lạnh ở xác chết - Cách phòng
Hiện Tượng Cần Giữ khi Quàng Xác
Hiện tượng "Quỷ nhập tràng"
Lễ "Ba ngày" tính từ ngày nào?
Lễ "Cúng cơm trong trăm ngày" có ý nghĩa gì?
Làm lễ Chung thất (49 Ngày) và Tốt khốc (100 Ngày) có chọn ngày không?
Lễ nào là lễ trọng?
Sau khi hết tang làm lễ trừ phục thế nào?
Vì sao có tục đốt vàng mã?
"Chiêu hồn nạp táng" là gì?
"Hình nhân thế mạng" là gì?
Tại sao phải cải táng? Khi nào không nên cải táng?
"Thiên táng" là gì?
"Đất dưỡng thi" là gì?
 

Họp họ ngày xuân - Nét đẹp của người Việt

Nhà thờ họ Hoàng Xuân (Hưng Yên) Yên Lạc, một làng nhỏ ven sông Tích Giang,  con sông ngoằn ngoèo  chạy dọc xứ Đoài. Cả thôn có 6, 7  xóm với những dòng họ Đỗ, Kiều Cả, Kiều Hai, Nguyễn, Lương, Tạ v.v..

Tại sao kiêng không đắp mộ trong vòng tang?
Tại sao phải cất mộ ban đêm hoặc sáng sớm khi mặt trời chưa mọc hoặc nếu làm ban ngày thì phải có lán che?
"Ma trơi" hay "Ma chơi"?
 

Mục VI: Giỗ Tết tế lễ

"Tục bái vật" là gì?
Lễ giỗ cúng vào ngày nào?

      Xem thêm bài: Nguyên Tắc Cúng Vái
Mấy đời tống giỗ?
Chết yểu có cũng giỗ không?
Cúng giỗ và mừng ngày sinh thế nào?
Tết Nguyên Đán có từ bao giờ?
Ngày Tết có những phong tục gì?
Vì sao kiêng hót rác trong ba ngày Tết?
Tại sao cúng giao thừa ở ngoài trời?
Tại sao có "Tết Hàn Thực?"
Tết Đoan Ngọ có những tục gì?

Mục VII: Vấn đề chọn ngày, giờ

Có ngày tốt hay xấu không?
Xem ngày, kén giờ
Chú giải bài "Xem ngày, kén giờ" của Phan Kế Bính
Thế nào là "Âm dương, ngũ hành?
"Thiên can, địa chi" là gì?
"Lục thập hoa giáp" là gì?
Cách tính ngày tiết, ngày trực và nhị thập bát tú theo dương lịch

     Xem Thêm Bài: Cách Tính Năm Tuổi bằng Toán học (Đang Viết)
Các đổi ngày dương lịch ra ngày can chi
"Giờ hoàng đạo" là gì? Cách chọn giờ hoàng đạo
Cách tính ngày hoàng đạo, hắc đạo?

Lễ “tỏn cộ” của người Thái đen Tây Bắc

Lễ “Tỏn cộ” tức là lễ đón cỗ, với ý nghĩa thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của các con rể với cha mẹ vợ khi cha (hoặc mẹ) vợ qua đời.

Lễ này do con rể cùng vợ làm từ nhà riêng rồi mang sang nhà bố mẹ vợ. Nếu vì hoàn cảnh quá khó khăn thì với riêng đám tang mẹ vợ, con rể phải cố làm bằng được lễ này, thể hiện lòng biết ơn với người mẹ đã mang nặng đẻ đau, nuôi dưỡng người vợ thân yêu của mình.

Hát Chầu Văn Trong Hầu Bóng

Lê Hoàng 

Tóm Lược: Hầu bóng là một phong tục gắn liền với đời sống tâm linh của người Việt. Đây là một lễ thức đặc trưng mà tiêu biểu nhất là tín ngưỡng Tứ Phủ. Tín ngưỡng Tứ Phủ là tín ngưỡng đặc thù của người Việt.

Gần đây, cả ở thành thị lẫn vùng nông thôn xuất hiện rất nhiều những ngôi nhà có kiến trúc kiểu đền phủ, điện thờ. Ở những nơi này người ta cầu cúng, hương khói nghi ngút, nến cháy đỏ ngày, đôi khi có cả hát chầu văn, hầu đồng bóng, bói toán...

Mâm ngũ quả
 

Tết, hầu như không gia đình nào lại thiếu được mâm ngũ quả cũng như thiếu bánh chưng xanh, dưa hành, cành hoa, đôi nến. Nó là sản vật quê hương quen thuộc, có quanh năm hoặc mang tiếng nói của mùa này, vùng khác.

Họp họ ngày xuân - Nét đẹp của người Việt
(Trích Bao Ha Noi Moi)

Yên Lạc, một làng nhỏ ven sông Tích Giang,  con sông ngoằn ngoèo  chạy dọc xứ Đoài. Cả thôn có 6, 7  xóm với những dòng họ Đỗ, Kiều Cả, Kiều Hai, Nguyễn, Lương, Tạ v.v... Họ Đỗ nằm rải trên gần nửa các xóm ấy. Trước Tết, vào ngày mồng 9 tháng chạp là ngày giỗ họ Cả.

Chánh kiến với tục Mở Cửa Mả Theo quan niệm dân gian, sau khi an táng ba ngày, tang gia hiếu quyến ra mộ phần làm lễ mở cửa mả. Có nhiều người hiểu sai lạc cho rằng người chết sau khi chôn xuống huyệt thì vong hồn cũng bị chôn theo, nên sau ba ngày phải thỉnh thầy ra mộ tụng kinh cầu cho hồn lên theo về nhà, nếu không hồn sẽ bị kẹt mãi dưới mộ.

Người xưa quan niệm bộ Tứ Linh là bốn con vật linh thiêng tượng trưng cho quyền lực và sự bảo vệ là Long, Phượng, Hổ, Rùa. Trong Phong Thuỷ, Tứ Linh cũng là khái niệm cơ bản nhất của bất kỳ một địa thế nào. Đó là Tiền Chu tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ.
 

NHỮNG TRÒ CHƠI DÂN GIAN

Nhún đu (Đánh đu)

Trong các ngày hội, các làng thôn thường trồng một vài cây đu ở giữa thửa ruộng gần đình để trai gái lên đu với nhau.

Trầu  Cau Qua Thi  Ca                                                                       Nguyễn Quý Ðại   Munich

Trầu vàng nhá lẫn trầu xanh

Duyên anh sánh với tình anh tuyệt vời 

- Các lễ tiết tứ thời có ngày đưa thần (25/12), rước thần (30/12), nguyên Đán (1/giêng), Đoan Ngọ (5/5), khai sơn (7/1).- Xưa kia, ngày 25 tháng chạp, lúc hội có còn làm việc tại đình, có lợi rửa con dấu bỏ vào hộp niêm kín, ......

Lễ Thần Nông

Lễ Thần Nông tức là lễ tế vua Thần Nông để cầu mong được mùa và nghề nông phát đạt.

Trên các quyển lịch cổ hàng năm, người ta thường vẽ một mục đồng dắt một con trâu. Mục đồng tức là vua Thần Nông, còn con trâu tượng trưng cho nghề nông.

Hình mục đồng cũng như con trâu thay đổi hàng năm tùy theo sự ước đoán của Khâm thiên giám về mùa màng năm đó sẽ tốt hay xấu.

Năm nào được coi là được mùa, Thần Nông có giày dép chỉnh tề, ....

Đàn tế thần đất và thần lúa của triều Nguyễn ở Kinh đô Huế. Đàn tọa lạc ở bên trong Kinh thành, phía tây của Hoàng thành, xưa thuộc xã Hữu Niên (sau thành phường Ngưng Tích), nay thuộc địa phận phường Thuận Hòa, Thành phố Huế.

Nguyên tục lập đàn tế thần Xã Tắc vốn có từ lâu đời ở Trung Quốc và đã du nhập vào nước ta từ ngàn năm trước. Từ điển Hán Việt của Đào Duy Anh giảng nghĩa hai chữ “Xã Tắc” như sau:

(VietNamNet) - Hôm nay, mồng 6 tết, dân làng Niệm Thượng (xã Khắc Niệm, Tiên Du - Bắc Ninh) theo cổ lệ đã mở lễ Chém lợn tế thần. Đây là một lễ hội còn nhiều nét nguyên sơ thể hiện tín ngưỡng phồn thực tồn tại hàng ngàn năm nay...

(Trích từ Hanam.gov.vn)

Tục thờ thành hoàng có nguồn gốc từ Trung Hoa cổ, sau khi du nhập vào làng xã Việt Nam đã nhanh chóng bám rễ vào trong tâm thức người nông dân Việt, trở nên hết sức đa dạng.

Thành hoàng có thể là một vị thiên thần như Phù đổng Thiên vương, một thần núi như Tản Viên Sơn thần, một vị nhân thần có công với dân với nước như Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Yết Kiêu, Dã Tượng...

Nguồn: Du Lịch Á Châu

Tháng giêng, khi những rừng mơ nở trắng, báo hiệu mùa cưới lung linh sắc màu thổ cẩm rộn lên khắp các bản làng Tây Bắc và Ðông Bắc cũng rộn lên. .

Tín ngưỡng của người Thái Bình

Tín ngưỡng của người Thái Bình mang đậm sắc thái của nền văn hóa nông nghiệp trồng lúa nước. Hiện nay ở Thái Bình còn lưu giữ trên khoảng 1.400 thiết chế tín ngưỡng bao gồm: đình, đền, miếu, phủ... Đình, đền dùng để thờ Thành hoàng làng, các anh hùng có công với nước, các danh nhân văn hóa. Phủ, miếu dùng để thờ thần mạch, hà bá, thần linh hay tổ tiên dòng họ......

Hoa cau vườn trầu

Sau mấy chục năm tha hương, về nước dự đám cưới một người cháu, tôi ngạc nhiên thấy nhà trai còn đem cau trầu làm sính lễ lại đón cô dâu như thời trước. Tôi mừng thầm, sau hai cuộc chiến tranh dài dăng dẳng, thảm thê, truyền thống vẫn còn giữ và dân tộc không quên chuyện truyền thuyết tình cảm, sâu xa của hai anh em Cao Tân, Cao Lang và cô gái học Lưu tên Liên thời  Hùng Vương kể lại trong Lĩnh Nam chích quái.

Ông Tà trong tín ngưỡng dân gian Nam bộ

Huyền thoại những Pơtao Tây nguyên

1: Miền hư ảo của Pơtao Ia

“Thủy Xá”, vùng đất được nhắc đến trong Đại Nam chính biên liệt truyện phần nào khắc họa về những Pơtao Ia - “Vua nước” không ngai, chỉ tồn tại theo ý thức thần quyền với những giai thoại thú vị, làm giàu thêm phong vị văn hóa độc đáo của Tây nguyên. Xem tiếp:

Sưu Tầm Tài Liệu và Web Design

Hỗ Trợ Kỹ Thuật

Web Database