Chim yến

Hình dạng giống chim én nhưng đuôi bằng lông màu xám tuyền,. Én có lông màu xám sẫm, đuôi xẻ thành 2 nhánh. trước ngực có đốm trắng. Yến thường chọn các hang động có địa hình cheo leo hiểm trở, cửa động hướng về phía mặt tôừI mọc. trong lòng hang vừa đủ ánh sáng vừa có độ ẩm cao. Động chim yến cư ngụ luôn có nước ngọt chảy ra từ các khe đá chênh vênh.
Chim yến có sức mạnh diệu kì. Hàng ngày mỗI con bay lượn 1 quãng đường hàng trăm km mà không cần nghỉ ngơi. NGườI ta nói rằn chim yến không đậu bất cứ nơi đâu ngoài tổ của mình. 1 con chim yến có thể bay liên tục từ 12-14 giờ trên không để bắt mồI. MỗI ngày bay bình quân khoảng 300 km và chỉ ăn những loài côn trùng bay đang còn sống như mốI bay, kiến bay, ruồI, các loạI rầy …
Chúng vừa bay vừa bắt mồI vớI vận tốc bình quân 40 km/h giữa khoảng không. Cách uống nước của chim yến cũng rất độc đáo. Các nhà khoa học cho biết yến hấp thụ nước qua hơi sương vào lúc sáng sớm hoặc chiều tốI. Những vũng nước ở đầm ao hồ, sông rạch không bao giờ là thức uống của chúng. 1 con chim yến trung bình nặng 7-8 kg. MỗI năm 2 đến 3 lần chúng tự rút nước dãi và máu cuả mình để làm tổ. Yến sào nghĩa là tổ của chim yến hình thành do chất nước nhờn tiết ra từ hạch lưỡI của con chim tạo nên. Đó là 1 thứ sợI trắng và trong suốt đan xen vớI nhau rồI khô cứng lạI mà thành. Nhìn bề ngoài tổ yến giống như cái thìa múc canh gắn chặt vào vách đá. thông thường tổ yến chỉ nặng khoảng 10 gam.

Yến sào có độ dinh dưỡng cao, có khả năng giúp con ngườI phục hồI sức khoẻ, làm cho cơ thể ngườI già hồI xuân trường thọ cường tráng, giúp mắt sáng, gân cốt dẻo dai. Yến sào có thể chế biến thành dược phẩm hoặc thủy chế thành rượu yến, tinh yến, nước yến, chè yến. Theo y học phương tây yến sào có thể chữa khỏI các bệnh về thận, suy nhược cơ thể hậu sản.

Theo các nhà khoa học tổ yến có hàm lượng đạm: 40-50%. chất béo: 0- 0,13 %, có đủ các axit amin cần cho cơ thể con ngườI. MỗI tổ yến có 10-15 nguyên tố đa vi lượng giúp cho sự tạo hồng huyết cầu, ổn định thần kinh, có 80% axit xialic cần cho sự kích thích phân bào để đổI mớI tế bào cơ thể con ngườI. MớI đây ngườI ta còn phát hiện yến sào còn có 1 số hoạt chất có tác dụng kích thích sinh trưởng tế bào bạch cầu ngoạI biên, có tác dụng điều trị ung thư.

TRên vành tổ yến có 2 mấu nhỏ gọI là chân để gắn tổ chim vào vách đá. Tổ yến khi mớI bóc từ vách đá ra có mùi vị tanh nồng. LoạI tốt nhất là yến huyết, tai yến có màu đỏ hồng như máu, đường nét cấu trúc sắc sáo. Yến hồng có màu da cam. Yến quang có màu trắng ngà. Yến thiện màu trắng đục tổ nặng từ 6-7 g. Kế đến là yến bài – hình dạng như quân bài, nặng từ 3-5 g.

Ngoài ra còn có loạI yến địa, yến vụn được công nhận thu gom từ các mảnh vỡ của tổ yến trong quá trình khai thác. Yến địa là loài có giá trị thấp nhất vì tổ yến dính đất cát, phân chim trộn lẫn vớI rong rêu từ vách đá. Yến muốI là loạI tổ yến bị mềm nhũn do ngấm phảI nước mặn. Yến chảy là tổ yến đã bị phân huỷ do bị ngấm nước biển lâu ngày. MỗI kg yến sào có từ 80-100 chiếc tổ yến. Giá cả trên thị trường thế giớI hiện nay: 14-50 triệu đồng Vn/kg, 2000-3000$/kg.

ThờI gian làm tổ của chim yến lần đầu kéo dài khoảng 70 ngày, từ giáp Tết đến giữa tháng 3 âm lịch. Sau khi chim mẹ chim bố vừa xây xong tổ những ngườI thợ khai thác đến thu hoạch ngay không kịp cho chim mẹ đẻ trứng. Vợ chồng chim yến phảI xây tổ lần 2 đến cuốI tháng 4 âm lịch ( sau 45 ngày làm tổ lần 2 ) chim mẹ cũng vừa kịp sinh nở. sau khi chim con đủ lông cánh ngườI thợ lạI leo lên vách đá dựng đứng khai thác lần 2. Giữa các lần xây tổ và đẻ trứng chim yến có lúc phảI tự treo mình trên vách đá cheo leo để ngủ.

Khai thác yến sào đã khó, chế biến các món yến sào càng công phu hơn. Tất cả các món yến sào khi chế biến ngườI ta rất cẩn thận nhặt sạch từng sợI lông tơ Ii ti, không tạp chất lẫn trong tổ yến. Sau giai đoạn ngâm nước sạch khoảng vài giờ đồng hồ, tổ yến sẽ bung ra thành hàng ngàn sợI tơ có màu trắng xanh, hoặc màu hồng nhạt nếu là yến huyết.

Khánh Hoà là nơi đàn yến đông đúc nhất sản lượng tổ yến thu hoạch cao nhất nước.

ẨN HIỆN THÁP BÀ

Trương Quốc Thắng ( CAND)

Giữa lòng thành phố biển Nha Trang , chợt ẩn hiện một ngôi tháp cổ mang đậm nét kiến trúc của nghệ thuật điêu khắc Chămpa . Nằm trên một ngọn đồi cao cạnh cầu Xóm Bóng , Tháp Bà Ponagar ẩn mình trong nững lùm cây vương cao xanh mát , không những hấp dẫn với người địa phương , mà còn thu hút du khách tìm về .

"Ponagar " theo truyền thuyết vốn là một bà mẹ giáng trần xuống xứ sở Kauphara( Nha Trang ngày nay) , sau này được người dân ở đây xây tháp thờ phụng . Theo nhưnngx lài liệu để lại thì ThápBàđà được xây dựng vào khoảng thế kỷ VIII, đến nay đã có 1300 năm tuổi , được Bộ Văn Hoá - Thông tin công nhận là di tích văn hoán lịch sử từ năm 1990 , Tháp Bà trở nên gần gũi hơn trông dời sống văn hoá cộng đồng , trở thành một trong những "điểm nhấn " thú vị của các tỏu di lịch khi đến thành phố Nha Trang hiền hoà .

Đến Tháp Bà , ngoài việc cúng bái , du khách có thể dạo quanh một vòng để tìm hiểu ngôi tháp độc đáo này, , sau đó có thể nghĩ chân bên những chiếc ghế đá , phóng tầm mắt ra nhiều hướng khác nhau , một không gian non xanh nước biết hữu tình của núi ,biển , cây xanh , hoa lá và những mái nhà lô nhô hiện lên hút tầm mắt con người . Với độ cao lý tưởng , từ trên Tháp Bà có thể nhìn ngắm hầu như toàn cảnh thành phố biển NT từ buổi sớm mai đến lúc chiều tà . Ponagar với nét kiến trúc nghệ thuật cổ Chămpa , không chỉ là đề tài hấp dẫn cho nhà nghiên cứu , mà còn có sức quyến rũ cả những đoàn du khách nước ngoài

Nếu bạn là người thích cầm máy ảnh thì dây chính là cơ hội không thể bỏ qua cho bộ sưu tập ảnh chủa mình . Tháp Bà có nhiều góc nhìn thơ mộng và đẹp, có khi lung linh ánh nắng chói chang sắc hè , khi lọt thỏm vào rừng cây um tùm , duyên dáng trên nền tảng tựa như một thành quách xưa hay 1 không gian thoáng đảng , yên tĩnh tuyệt vời từ Tháp bà , phóng tầm nhìn xuống cầu Xom Bóng.......

Tất cả những điều đó đã góp phần tôn tạo nên nét văn hoá của một đô thị trẻ miền trung mến khách với vẻ đẹp làm say đắm bao thế hệ con người .

Theo nhiều nhà nghiên cứu, tên "Nha Trang" được hình thành do cách đọc của người Việt phỏng theo âm một địa danh Chăm vốn có trước là "Ya Trang" (có nghĩa là "sông Lau", tên người Chăm xưa gọi sông Cái Nha Trang). Từ tên sông, sau chỉ rộng ra vùng đất: Nha Trang là địa danh của người Việt gọi vùng đất thuộc chủ quyền của mình từ năm 1653. Hơn 3 thế kỷ, trải qua nhiều biến động lịch sử, TP. Nha Trang hiện nay là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật và du lịch của tỉnh Khánh Hòa.

Về địa danh "Nha Trang", trong "Toản tập Thiên Nam Tứ Chí Lộ Đồ Thư", tập bản đồ Việt Nam do nho sinh họ Đỗ Bá soạn vào khoảng nửa sau thế kỷ XVII đã thấy có tên "Nha Trang Môn" (cửa Nha Trang)(. Trong một bản đồ khác có niên đại cuối thế kỷ XVII mang tên "Giáp Ngọ Niên Bình Nam Đồ" cũng thấy ghi tên "Nha Trang Hải môn" (cửa biển Nha Trang)(2). Trong thư tịch cổ Việt Nam, đây có lẽ là những tài liệu sớm nhất đề cập đến địa danh này.

Trong thư từ của các giáo sĩ châu Âu đến truyền đạo ở Đàng Trong vào đầu thế kỷ XVIII, lần đầu tiên ta thấy địa danh "Nha Trang" được ghi lại bằng mẫu tự La tinh. Chẳng hạn trong lá thư đề ngày 31-5-1715 của giám mục người Pháp Marin gửi cho Giám đốc chủng viện kể lại một vụ đắm tàu của người Hà Lan tại vùng đảo Hoàng Sa, tác giả có nhắc đến một địa danh nguyên văn như sau: "Un port nommé NHATLANG" (một cửa biển tên Nha Trang)(3). Trong một lá thư khác đề ngày 16-10-1718 ông lại viết: "le canton de NHATLANG" (tổng Nha Trang)(4). Điều đáng chú ý ở đây là cách ghi âm NHA TRANG bằng NHATLANG. Thật vậy, về mặt ngữ âm, tiếng Việt ở thế kỷ XVI, XVII có một số tổ hợp phụ âm đầu như BL, ML, TL… về sau này không còn nữa mà biến thành một số phụ âm khác, ví dụ TL sau này biến thành TR ("Từ điển Annam - Lusitan - Latinh" của Alexandre de Rhodes xuất bản lần đầu năm 1651 có các từ TLĂM = TRĂM, TLÂU = TRÂU, TLÊN = TRÊN…)(5).

Từ 1653 đến giữa thế kỷ XIX, Nha Trang vẫn là một vùng đất còn hoang vu và nhiều thú dữ của thuộc Hà Bạc, huyện Vĩnh Xương, phủ Diên Khánh. Chỉ qua hai thập niên đầu thế kỷ XX, bộ mặt Nha Trang đã thay đổi nhanh chóng. Với Nghị định ngày 30-8-1924 của Toàn quyền Đông Dương, Nha Trang trở thành một thị trấn (centre urbain)(6). Thị trấn Nha Trang hình thành từ các làng cổ: Xương Huân, Phương Câu, Vạn Thạnh, Phương Sài, Phước Hải.

Thời Pháp thuộc, Nha Trang được coi là tỉnh lỵ (chef lieu) của tỉnh Khánh Hòa. Các cơ quan chuyên môn của chính quyền thuộc địa như Tòa Công sứ, Giám binh, Nha Thương chánh, Bưu điện… đều đặt tại Nha Trang. Tuy nhiên, các cơ quan Nam triều như dinh quan Tuần vũ, Án sát (coi về hành chánh, tư pháp), Lãnh binh (coi việc trật tự trị an) vẫn đóng ở Thành Diên Khánh (cách Nha Trang 10km về phía Tây Nam).

Đến Nghị định ngày 7-5-1937 của Toàn quyền Đông Dương, Nha Trang được nâng lên thị xã (commune)(7). Lúc mới thành lập, thị xã Nha Trang có 5 phường: Xương Huân là phường đệ nhất, Phương Câu là phường đệ nhị, Vạn Thạnh là phường đệ tam, Phương Sài là phường đệ tứ, Phước Hải là phường đệ ngũ.

Ngày 27-1-1958, chính quyền Ngô Đình Diệm ban hành Nghị định 18-BNV bãi bỏ quy chế thị xã, chia Nha Trang thành 2 xã là Nha Trang Đông và Nha Trang Tây thuộc quận Vĩnh Xương.

Ngày 22-10-1970, Sắc lệnh số 132-SL/NV của chính quyền Sài Gòn lấy 2 xã Nha Trang Đông, Nha Trang Tây và các xã Vĩnh Hải, Vĩnh Phước, Vĩnh Trường, Vĩnh Nguyên, các ấp Phước Hải (xã Vĩnh Thái), Vĩnh Điềm Hạ (xã Vĩnh Hiệp), Ngọc Thảo, Ngọc Hội, Lư Cấm (xã Vĩnh Ngọc) thuộc quận Vĩnh Xương cùng các hải đảo Hòn Lớn, Hòn Một, Hòn Mun, Hòn Miễu, Hòn Tằm tái lập thị xã Nha Trang, tỉnh lỵ tỉnh Khánh Hòa. Thị xã Nha Trang chia làm 2 quận: quận 1 và quận 2. Quận 1 gồm các xã Nha Trang Đông, Vĩnh Hải, Vĩnh Phước, các ấp Ngọc Thảo, Ngọc Hội và Lư Cấm thuộc xã Vĩnh Ngọc, ấp Vĩnh Điềm Hạ thuộc xã Vĩnh Hiệp; Quận 2 gồm các xã Nha Trang Tây, Vĩnh Trường, Vĩnh Nguyên (kể cả các đảo Hòn Tre, Hòn Một, Hòn Mun, Hòn Tằm), ấp Phước Hải của xã Vĩnh Thái.

Tiếp đó, Nghị định số 357-ĐUHC/NC/NĐ ngày 5-6-1971 chia thị xã Nha Trang thành 11 khu phố: quận 1 có các khu phố Vĩnh Hải, Vĩnh Phước, Ngọc Hiệp, Vạn Thạnh, Duy Tân; Quận 2 có các khu phố Vĩnh Nguyên, Vĩnh Trường, Phương Sài, Tân Phước, Tân Lập, Phước Hải. Đến Nghị định số 553-BNV/HCĐP/NV ngày 22-8-1972 đổi các khu phố thành phường. Nghị định số 444-BNV/HCĐP/26.X ngày 3-9-1974 sáp nhập các đảo Hòn Một, Hòn Cậu, Hòn Đụn, Hòn Chóp Vung, Hòn Đỏ vào phường Vĩnh Hải (quận và Hòn Nọc vào phường Vĩnh Nguyên (quận 2) thị xã Nha Trang.

Ngày 2-4-1975, Nha Trang - Khánh Hòa hoàn toàn giải phóng. Ngày 6-4-1975, Ủy ban Quân quản Khánh Hòa chia Nha Trang thành 3 đơn vị hành chính: quận 1, quận 2 và quận Vĩnh Xương.

Tháng 9-1975, hợp nhất hai quận: quận 1 và quận 2 thành thị xã Nha Trang.

Ngày 30-3-1977, theo Quyết định số 391-CP/QĐ của Hội đồng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thị xã Nha Trang được nâng lên cấp thành phố trực thuộc tỉnh và là tỉnh lỵ tỉnh Phú Khánh. Phần đất 7 xã của huyện Vĩnh Xương cũ trước đây là Vĩnh Thái, Vĩnh Ngọc, Vĩnh Hiệp, Vĩnh Lương, Vĩnh Trung, Vĩnh Thạnh, Vĩnh Phương được cắt ra khỏi huyện Khánh Xương sáp nhập vào TP. Nha Trang.

Quyết định số 54-BT ngày 27-3-1978 thành lập xã Phước Đồng thuộc TP. Nha Trang.
Ngày 1-7-1989, tái lập tỉnh Khánh Hòa từ tỉnh Phú Khánh cũ, Nha Trang là tỉnh lỵ tỉnh Khánh Hòa.
Ngày 22-4-1999, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 106/1999 công nhận TP. Nha Trang là đô thị loại 2.

Địa giới hành chính TP. Nha Trang hiện nay: Bắc giáp huyện Ninh Hòa, Nam giáp thị xã Cam Ranh, Tây giáp huyện Diên Khánh, đông giáp biển Đông. Diện tích tự nhiên: 251km2; Dân số: 337.803 người (tính đến 31-12-2000); Mật độ dân số: 1.346 người/km2 (cao nhất tỉnh)(8); Gồm 27 đơn vị hành chính, trong đó có 19 phường nội thành là: Vĩnh Hải, Vĩnh Phước, Vĩnh Thọ, Xương Huân, Vạn Thắng, Vạn Thạnh, Phương Sài, Phương Sơn, Ngọc Hiệp, Phước Hòa, Phước Tân, Phước Tiến, Phước Hải, Lộc Thọ, Tân Lập, Vĩnh Nguyên, Vĩnh Trường, Phước Long (thành lập tháng 11-1998), Vĩnh Hòa (thành lập tháng 4-2002), và 8 xã ngoại thành là: Vĩnh Phương, Vĩnh Trung, Vĩnh Thạnh, Vĩnh Thái, Vĩnh Hiệp, Vĩnh Ngọc, Vĩnh Lương và Phước Đồng. Từ năm 1998 đến nay, do tốc độ phát triển đô thị gia tăng, nhiều khu quy hoạch mới đã được hình thành như: khu dân cư Hòn Rớ, khu dân cư Bắc Việt, Thánh Gia, Đường Đệ, khu Nam Hòn Khô…

Nhìn ra phía núi Cô Tiên.

Vịnh Nha Trang được trời phú cho một vị trí thuận lợi với khí hậu ôn hòa và cảnh sắc thiên nhiên tuyệt mỹ. Vịnh nằm ở trung tâm tỉnh Khánh Hòa và ở phía Đông Nam của đất nước. So với khu vực, vịnh nha Trang ở giữa vùng Đông Nam Á, có khoảng cách gần như nhau đến các nước trong khu vực. Chỉ mất khoảng 2 giờ bay, du khách từ Hồng Kông, Thái Lan, Đài Loan, Phillipines, Singapore, Malaysia sẽ tới được điểm nghỉ ngơi, du lịch tuyệt vời này để tận hưởng cảnh quan và môi trường lý tưởng sau những giờ làm việc căng thẳng.

Vịnh Nha Trang bao gồm thành phố Nha Trang và 19 đảo lớn nhỏ bao quanh. Đảo lớn nhất là Hòn Tre, rộng 36km2, nằm che chắn ngoài khơi khiến vịnh trở nên kín gió và êm sóng. Vịnh Nha Trang xinh đẹp với cảnh sắc thiên nhiên tuyệt vời, ít nơi nào sánh kịp. Nhờ thiên nhiên ưu đãi, vịnh Nha Trang hội tụ đầy đủ các yếu tố như núi non, sông biển, đầm phá, hải đảo, đồng ruộng, làng quê, mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam. Nơi đây không chỉ có nền văn hóa lâu đời, mà còn có khí hậu ôn hòa, dễ chịu. Nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới gió mùa, vịnh Nha Trang có hai mùa rõ rệt: mùa khô kéo dài 8 đến 9 tháng, mùa mưa kéo dài 3 đến 4 tháng (từ tháng 9 đến tháng 12). Nhiệt độ ở đây tương đối ổn định, trung bình hàng năm trên dưới 26 độ C. Thời điểm lạnh nhất, nhiệt độ cũng không xuống dưới 15 độ C, và nóng nhất cũng ít khi vượt quá 36 độ C.

Du khách đến Nha Trang không thể không ghé thăm thắng cảnh Hòn Chồng, Tháp Bà Ponagar, Viện Hải Dương học, lầu Bảo Đại, chùa Long Sơn…

Vịnh Nha Trang tiềm ẩn đầy đủ mọi điều kiện lý tưởng để tổ chức thành các tuyến, điểm, cụm làng du lịch nghỉ dưỡng, sinh thái, thể thao. Nói đến thế mạnh du lịch ở vịnh Nha Trang thì thế mạnh về du lịch biển là quan trọng nhất. Tận dụng lợi thế về thiên nhiên, chính quyền địa phương đã chủ trương khai thác du lịch theo hướng: Du lịch biển, sinh thái, nghỉ dưỡng; du lịch thể thao, bơi lội, đua thuyền, lướt ván; du lịch nghiên cứu, thám hiểm lặn biển. Ưu thế về biển, đảo tạo nên cho vịnh Nha Trang nhiều bãi tắm tuyệt vời mà hiếm có vùng nào trên thế giới có được. Đó là các khu du lịch: Sông Lô, Bãi Tiên, Bãi Trũ, Bãi Sạn, Hòn Tằm, Dốc Lết, bãi tắm Nha Trang. Tại các đảo quanh thành phố Nha Trang đã và đang hình thành các khu du lịch nghỉ dưỡng cao cấp, góp phần tăng thêm sức lôi cuốn, hấp dẫn đối với du khách. Các khu du lịch như Hòn Tre, Sông Lô, Hòn Tằm, Bãi Tiên có các điểm du lịch, vui chơi, giải trí cao cấp theo tiêu chuẩn quốc tế như làng du lịch với các phòng nghỉ, nhà nghỉ hướng biển cao cấp; các khu vực thể thao và vui chơi giải trí trên biển như các khu vọng lầu, vọng cảnh trên đỉnh núi cao; khu các trò chơi nước với các loại hình như: xe máy nước, canô kéo phao, thuyền buồm, mô tô nước, câu cá, dù bay; có sân golf, nhà tập golf.
 

Đi trên đoạn Quốc lộ I ngang qua địa phận xã Diên Thạnh, huyện Diên Khánh, ai cũng nhận ra một dãy phố bán bánh ướt với rất nhiều bảng hiệu chào mời hấp dẫn. Phố bánh ướt Diên Thạnh bỗng chốc xuất hiện như một phố ẩm thực đầu tiên của Diên Khánh với món ăn bình dân: bánh ướt.
 

Ông Huỳnh Kỳ Tuệ, 52 tuổi - chủ quán bánh ướt số 8 cho biết: Quán bánh ướt của ông đã có từ lâu, ngay từ lúc ông còn chưa ra đời. Bà Trưng - mẹ của ông lúc đó còn trẻ cùng với người chị dâu luôn bận bịu và tất bật với lò bánh tráng lúc nào cũng đắt khách ở khu vực dốc Bà Tùng, nay bà đã trên 87 tuổi. Hồi đó quán của mẹ ông chủ yếu làm bánh tráng với đủ các loại như bánh tráng nướng phồng, bánh tráng nhúng nước, bánh tráng cuốn chả, và dĩ nhiên có cả bánh ướt. Ông Tuệ kể lại, lúc ông còn là một cậu bé, phải vừa học bài vừa xay bột giúp mẹ và thời đó còn tráng bánh trên nồi làm bằng chảo đồng chụm củi khói bốc mù mịt. Hàng chục năm qua, con đường này có thêm nhiều hàng quán bán bánh ướt hơn nhưng rộ nhất là vào những năm 90. Đến nay, cả đoạn đường từ cầu Lùng trở ra có đến 12 quán bánh ướt, chưa kể phía bên kia đường cũng có rải rác vài quán.

Thử làm một thực khách để xem hương vị của món bánh ướt Thành, tôi gọi vài dĩa bánh. Chiếc bánh được tráng một cách nhanh chóng đã được bà Lan, vợ ông Tuệ đưa vào dĩa. Thêm một ít tôm xay, đậu xanh, phết mỡ hành lên trên, ông Tuệ đem ra mời thực khách. Múc tí nước mắm làm sẵn vào chén, cho thêm vài cọng giá trụng, cuốn tròn chiếc bánh trong đĩa, chấm bánh vào nước mắm, thế là đã có một món ăn hấp dẫn. Độ dai, ngọt của bánh nóng hòa quyện với vị ngọt của tôm, vị bùi của đậu, vị cay của ớt tỏi lẫn vị béo của mỡ hành khiến người ta không dễ gì bỏ qua một món ăn ngon nhưng đơn giản. Ông Tuệ cho biết: Để có bánh ướt ngon, dai phải làm từ loại gạo ngon đặc chủng chỉ có ở một số giống lúa nhất định như: Thần Nông, Thái Lan, IR8, IR20… Muốn ăn bánh ngon phải có tôm chà bông. Tôm chà bông là loại tôm khô cỡ nhỏ, mua về ngâm nước cho mềm, sau đó nấu chín, giã nhuyễn, đem xào nêm gia vị cho vừa ăn. Đậu xanh ăn bánh ướt cũng được đãi sạch, đem hầm. Nước mắm thấm làm từ loại nước mắm ngon, có pha nước làm loãng, bổ sung các loại gia vị: ớt, tỏi, đường, bột ngọt sao cho dịu, cho thơm tạo nên màu đỏ thẫm có thể cất giữ trong lọ dùng trong thời gian ngắn.

Bánh ướt Diên Thạnh phục vụ suốt ngày đêm từ 6 giờ sáng đến 9 giờ tối, song buổi sáng là thời điểm phố bánh ướt đông khách nhất trong ngày. Một số hộ thôn Phú Khánh Trung ven Quốc lộ I bỗng nhiên gắn bó với cái nghề mới: Nghề bán bánh ướt nóng. Trước kia, bánh ướt được tráng bởi các lò thủ công, nguyên liệu đốt bằng than củi hay trấu. Ngày nay do yêu cầu phục vụ nhanh chóng, người ta đã lần lượt dùng bếp gas thay cho củi nấu vì chỉ có lửa gas mới đủ độ nóng làm bánh chín tức thì. Hầu hết các quán bánh ướt ở đây đều chuyển sang dùng bếp gas loại đặc biệt mua ở TP. Hồ Chí Minh khi nấu phun tới 4 - 5 vòng lửa, bảo đảm đủ nhiệt cho bánh chín đều, giữ được độ dai.

Bánh ướt Diên Thạnh có tiếng từ lâu, những năm trước ngày giải phóng, hàng bánh ướt của ông Tuệ đã phục vụ cho nhiều du khách gần xa, nhất là các chuyến xe khách đường dài. Ông nói vui: Hàng bánh ướt của ông đã đến trời Tây, trời Mỹ, bởi vì đã có nhiều khách nước ngoài, nhiều Việt kiều đến đây ăn và chụp ảnh, lúc đó quán của ông còn đun bằng củi. Sau mấy năm có một vị khách nước ngoài trở lại và ngạc nhiên hỏi tại sao nay không thấy khói như trước. Mỗi ngày ông Tuệ bán cho khoảng 30 - 50 thực khách, đắt nhất là vào dịp lễ, Tết, mùa du lịch có thể lên đến cả trăm người, lúc đó phải huy động con cháu phụ giúp.

Bánh ướt Diên Thạnh là nét nổi bật của văn hóa ẩm thực Diên Khánh. Để phố bánh ướt Diên Thạnh trở thành một địa chỉ tìm đến của mọi du khách, ngoài việc đầu tư, nâng cao chất lượng, thái độ phục vụ của từng hàng quán thì điều cần điều chỉnh trước tiên là hạ giá bán với mức vừa phải cho phù hợp với túi tiền của thực khách, để hương vị bánh ướt Diên Thạnh sẽ còn mãi theo từng bước chân của du khách gần xa.

Theo báo Khánh Hoà.

Bánh canh chả cá Nha Trang là món ăn đặc sản mà khách đến vùng biển này phải tìm ăn bằng được. Có hai loại chả cá: Chả hấp và chả chiên, đều có vị ngọt thơm, hấp dẫn như nhau.

Chả cá Nha Trang nổi tiếng ngon do làm từ cá tươi, từng đĩa chả cá chiên vàng, được bày trên bàn các hàng bánh canh, bún cá buổi chiều rất hấp dẫn. Cá để làm chả thường là các loại cá ngon: cá mối, cá thu, cá thửng, cá rựa, cá nhồng, cá chuồn, cá cờ v.v... nhưng ngon nhất để làm chả là cá thu, cá mối, cá rựa. Chả cá có hai loại chả hấp và chả chiên, có người thích ăn chả chiên vì nó thơm, có người thích ăn chả hấp vì nó ngọt. Dù là chiên hay hấp, chả cá luôn có một vị đặc trưng giống nhau: dai, mềm, ngọt vị cá, đậm đà hơn nếu chấm một chút xíu nước mắm tỏi ớt đậm đặc.

Làm chả cá rất đơn giản, tuy có hơi nhọc công bởi khâu giã cá: cá tươi, rửa sạch, nạo lấy thịt. Hành, tỏi tiêu, gia vị giã nhuyễn, bỏ cá đã nạo vào cối quết thật nhuyễn, món chả cá càng quết nhuyễn thịt càng dai, quết đến khi thật nặng tay thì thôi. Chả được vê lại thành vê để chiên. Nếu là chả cá hấp thì cho thêm ít mỡ khổ xắt hột lựu, một ít nấm mèo xắt nhỏ trộn đều, hấp đến khi gần chín đập vào một cái trứng cho bề mặt có mầu vàng.

Chả cá là nguyên liệu chính của món bánh canh hay bún cá. Cá sau khi đã lóc hết thịt, lấy xương, xương ninh lấy nước, nồi nước ngọt bởi xương cá, nêm gia vị tùy theo bánh canh hay bún cá. Nếu bún cá thì khi ăn cho vào ít hành tây, cà chua và ăn kèm với rau sống. Bánh canh thường có ba loại: bánh canh bột gạo, bánh canh bún và bánh canh bột lọc. Bột lọc được làm bằng bột mì hay bột năng và bánh canh bột lọc thường phải nấu với cua. Bánh canh bột gạo làm như làm bánh phở; bánh canh bún là một loại bún cọng to.

Buổi xế chiều từng hàng bánh canh, bún cá được dọn ra, trên bàn là đĩa chả cá chiên vàng, một khay chả cá hấp mầu vàng óng, một thau nhỏ vừa hành lá xắt nhỏ, vừa hành củ được chẻ thành sợi, một hủ hành khô phi vàng, cạnh đấy là đĩa chanh được cắt thành từng miếng nhỏ và tô nước mắm ớt tỏi đậm đặc. Bà bán hàng múc tô bánh canh nghi ngút khói, bỏ vào một nhúm chả cá chiên đã xắt thành từng miếng nhỏ, cho vào một ít hành lá, một ít hành củ, rưới thêm tí tiêu, bỏ thêm ít hành phi...

Thực khách vắt vào tô bánh canh một miếng chanh, cho thêm chút mắm ớt, tỏi, xì xà, xì xụp húp, kêu thêm một đĩa chả cá hấp, bên trên phủ một lớp hành tây thái mỏng, chấm với nước mắm ớt tỏi đậm đặc. Chỉ có hai ngàn đồng một tô bánh canh, đĩa chả cá hấp một ngàn đồng. Ăn xong thực khách hài lòng với món ăn dân dã mà đầy hương vị.(ND)

Theo Sagonnet.

Du lịch sinh thái ở Hòn Lao, Hòn Thị, Hòn Hèo

Đàn hươu tại đảo Hòn Thị.

Nằm trên vùng biển phía Bắc TP. Nha Trang, các đảo Hòn Lao, Hòn Thị, Hòn Hèo, suối Hoa Lan… tạo thành một quần thể du lịch sinh thái biển lý tưởng của tỉnh Khánh Hòa. Trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, những địa danh này từng là các khu căn cứ cách mạng. Còn ngày nay, nơi đây đã trở thành một địa chỉ hấp dẫn và kỳ thú đang được đưa vào khai thác bởi Công ty Du lịch Long Phú (Tổng Công ty Khánh Việt). Với diện tích hơn 500 ha biển đảo cùng nhiều cảnh quan thiên nhiên thơ mộng, nơi đây đang làm hài lòng du khách mỗi khi đến tham quan, du lịch và nghỉ dưỡng.

Đến với Công ty Du lịch Long Phú, du khách không thể không đến tham quan đảo Hòn Lao (còn gọi là đảo Khỉ). Trên hòn đảo này, Công ty nuôi hơn 1.000 con thú gồm: khỉ, gấu, voi, ngựa, cá sấu, chim cảnh các loại… nhưng nhiều nhất là khỉ (chiếm 70% các loài thú trên đảo). Khu vực này được quy hoạch thành từng vùng riêng biệt nhằm tạo cho du khách có cảm giác như đang lạc vào một khu rừng đầy các loài thú quý hiếm. Song, khác với rừng nguyên sơ, các loài thú nuôi ở đây được huấn luyện thành các “diễn viên” luôn sẵn sàng phục vụ khách bằng những tiết mục xiếc thú khá chuyên nghiệp. Nếu muốn thay đổi không khí, du khách có thể dạo chơi ở các công viên như: Công viên chim cảnh các loại, công viên Thanh Long, Thiên Long… Ở khu vực này, du khách có thể chiêm ngưỡng những hình tượng nghệ thuật như: rồng, phượng, chim công… được sắp xếp trật tự và hợp lý trong không gian ba chiều; ngoài ra còn có vườn tượng Tam đa, có thầy trò Tôn Ngộ Không và các tượng nghệ thuật 12 con Giáp theo quan niệm của dân gian nhằm tạo nên những nét đặc trưng của đảo Hòn Lao. Hàng năm riêng khu vực này, Công ty Du lịch Long Phú đã đón khoảng 70.000 lượt khách trong và ngoài nước đến tham quan, nghỉ dưỡng. Ngoài việc tham quan du lịch sinh thái, nơi đây còn có những bãi tắm khá lý tưởng, các trò chơi trên biển như bơi thuyền, lướt ván, mô tô nước, đua ngựa dọc theo bờ biển… cùng với hệ thống nhà hàng, khách sạn đầy đủ tiện nghi, nơi du khách có thể thưởng thức các loại hải sản tươi sống.

Cách không xa đảo Khỉ là đảo Hòn Thị, một hòn đảo có vùng nước ngọt rộng đến 235 ha. Công ty Du lịch Long Phú đã và đang quy hoạch vùng đảo này thành khu du lịch cao cấp trong tương lai gần. Hiện nay, khu vực này dành riêng để nuôi nai, đà điểu và trồng một số các loại cây ăn quả, cây lâu năm… Công ty cũng đang phối hợp với Công ty Điện lực 4 để lập thiết kế và dự toán kéo điện hạ thế từ đất liền ra đảo Khỉ. Dự kiến đầu năm 2005, tại các đảo này sẽ có nhiều sản phẩm du lịch mới và hấp dẫn, đặc biệt là các dịch vụ vui chơi, giải trí và nghỉ dưỡng.

Cách đảo Khỉ khoảng 20 phút, lướt sóng trên biển bằng cano, du khách sẽ được du ngoạn tới suối Hoa Lan (hay còn gọi là động Phong Lan) nằm trên khu vực đảo Hòn Hèo, nơi có những dòng suối lớn từ trên cao đổ xuống tạo thành các hồ nước mát ẩn khuất dưới những tán lá rừng sum suê, những dòng suối nhỏ lượn quanh khe đá tạo nên khung cảnh thơ mộng, hiền hòa. Với trí tưởng tượng của một người có kinh nghiệm kinh doanh dịch vụ du lịch, ông Đặng Thái Luyện - Giám đốc Công ty Du lịch Long Phú - cho biết: “Với những cảnh quan thiên nhiên sẵn có, chúng tôi đã cho tái hiện lại một số bộ xương khủng long hóa đá, các loại cây và sinh vật hóa thạch bằng xi măng cốt thép. Tôi nghĩ các loài sinh vật ở đây đã trải qua biết bao biến đổi thăng trầm của thời gian, sự bào mòn của nước và sự cọ xát bởi những vòng quay của trái đất… nhưng chúng vẫn giữ nguyên dấu vết của thiên nhiên. Mục tiêu của chúng tôi là làm sao đưa du khách đến với thiên nhiên càng gần càng tốt bởi đó cũng chính là xu thế chung của du lịch hiện đại”. Ở suối Hoa Lan, ngoài những nhánh lan rừng tự nhiên, ông Luyện đã cho nhập về 39 loài phong lan các loại, đắp và tô điểm thêm những bộ tượng đồ Bát Quái của thời Khổng Minh, xây dựng các vườn Thượng uyển, Công viên Tam mê cung… và những con đường nhỏ quanh co như trong rừng tự nhiên. Phía dưới những con đường nhỏ là các hồ thả cá và các loài sinh vật cảnh, tạo thành một quần thể du lịch sinh thái hấp dẫn, đem lại cho du khách một cảm giác sảng khoái như lạc vào một động Phong Lan yên tĩnh, thơ mộng.

BẢO LONG

Theo Báo Khánh Hoà Điện tử.

Nhưng sự hấp dẫn của thác Yang Bay còn ở ý tưởng chinh phục. Nhiều người đi trước đã tạo ra con đường nhô lên cao dần, phải vượt qua những mỏm đá cheo leo để đi lên đỉnh. Trên thực tế chưa ai tới được nơi cuối cùng của thác. Thường thì các bạn trẻ chỉ đến hồ hai hoặc hồ ba rồi kiếm một tảng đá bằng phẳng giữa dòng nước đang đổ về xuôi, chọn nơi nghỉ ngơi trong cuộc rong chơi.

Những người ít thích mạo hiểm thì không vượt thác mà vượt qua "hồ của thác". Hồ nước sạch, nước chỉ lưng chừng nửa mét. Xắn quần vượt qua là bước vào thế giới của đại ngàn bờ bên kia. Nơi đó có những cây đại thụ che rợp mát, dưới bóng cây là thảm lá rụng.

Hiện Công ty Du lịch Long Phú đang đầu tư xây dựng thác Yang Bay thành một khu du lịch, trên nguyên tắc vẫn tôn trọng vẻ hoang sơ như nó vốn có. Một đập tràn dài 30m đã được xây xong tạo con đường băng qua thác. Đập tạo ra một hồ bơi khá lý tưởng với độ sâu trung bình 1,2m - đảm bảo an toàn cho những ai chưa biết bơi. Ngoài ra cánh rừng bên kia thác cũng sẽ được chăm sóc để đẹp hơn và an toàn hơn cho những chuyến dã ngoại của du khách.