Thư Mục

• Ca Dao
• Câu Đố
• Dân Ca
• Di Tích
• Lịch Sử
• Linh Tinh
• Nghệ Thuật
• Ngôn Ngữ
• Phong Tục
• Tín Ngưỡng
• Tục Ngữ/TN
• Văn Hóa

Tìm Bài Trong

Toàn Trang

Ca Dao Tục Ngữ bằng:

Bán trời không văn tự

 

Thành ngữ bán trời không văn tự là một thành ngữ có cấu trúc đơn giản, trong đó bán là động từ làm trung tâm, còn trời là danh từ chỉ đối tượng để bán, và không văn tự là bổ tố chỉ phương thức (cách bán). Ý nghĩ của thành ngữ này được hình thành trên sự giao kết và tính biểu trưng của hai thành phần phụ chỉ đối tượng và cách thức tương ứng với những hướng khai thác khác nhau của dân gian.

Khi nói trời là nói tới cái gì to lớn, con người không thể nắm bất được, lại càng không thể đem bán, đổi chác dược. Việc bán trời là không có thực. Hơn nữa, giả sử có chuyện "bán trời" thật, tức là bán một đối tượng to lớn, thì kẻ mua người bán phải có những thỏa thuận, cam kết cẩn thận bằng giấy tờ (văn tự). Đến cái nhà, cái cửa, khi mua bán còn phải có đủ văn khế, văn tự nữa là trời. Mua những đồ vật lớn, có giá trị cao thì tự người  mua bắt người bán làm văn tự đề đảm bảo về mặt pháp lí cho quyền sở hữu của mình sau khi mua. Bán trời không văn tự mà lại có người mua cũng là chuyện không có chuyện khoác lác. Vậy là cả đối tượng đem bán và cách thức bán đều là chuyện phi thực tế, chuyện ba hoa khoác lác. Đó cũng chính là ý nghĩa đầu tiên của thành ngữ bán trời không văn tự. Thí dụ:

"Tôi dệt cho nhà chị thì công tôi không lấy vặt mà thằng Tâm lại biết chữ. Vừa thợ cửi vừa ông Giáo - Nói bán trời không văn tự. Anh thì có mà dệt cơm" (Tô Hoài, "Mười Năm").

"Một số nhà văn ba hoa bán trời không văn tự nhưng thực chất là muốn ăn ngon, chơi sướng mà lại rất nhác lười (Xuân Diệu Những bước đường Tư Tửng Của Tôi".

Theo hướng liên hội khác, trời được coi là đấng tôi cao, là đấng thiêng liêng, thế mà ai dám nói đem trời để đổi bán, thì quả là quá liều lĩnh và gàn dở. Lại nữa, giá có thể bán được trời, thì người bán phải tuân theo những thông lệ của xã hội, là

phải có thỏa thuận, có cam kết chứ nhất định không thể làm bừa, không có giao kèo, văn tự. Cách thức này bị coi là bừa bãi, ngang tàng, bất chấp thông lệ. Do đó, hành vi bán trời không văn tự thể hiện tính ngang tàng, liều lĩnh, bất chấp, lề luật không cần biết đúng sai. :

"Anh em là "ét" cả tuyến đường phải tôn Cảo làm bậc đàn anh. Cảo đã bán trời không văn tự, uống bia thì nốc một hơi cạn cả chai rồi quẳng luôn vỏ ra đường (Nhiều tác giả, "Thời con gái" ).

"Nói đạn côn 82 đã nổ mà đầu đạn lại nằm ngay hố đạn thì thật chuyện bán trời không văn tự, thách thức toàn bộ tri thức loài người". (Báo quân đội nhân dân, 9-4-1974).

Với ý nghĩa này, thành ngữ bán trời không văn tự tỏ ra gần gũi với thành ngữ coi trời bằng vung. Thí dụ: "Chỗ nào ta không bắn thì chúng nó coi trời bằng vung

biểu diễn đủ các kiểu" (Báo Nhân dân, 4-7-l965).                              

Trong tiếng Việt-. thành ngữ bán trời không văn tự còn có biến thể là bán trời không mời thiên lôi. Thí dụ:

"Một tên cao nghều nện cồm cộp giày xuống mặt đường hậm hực.

- Bộ các người muốn bán trời không mời thiên lôi phải không? ' (Báo Nhân dân, 19-3-1971).

 

(Trích từ "Kể chuyện Thành ngữ, Tục ngữ" - Hoàng Văn Hoành - Viện Ngôn Ngữ Học)

Sưu Tầm Tài Liệu và Web Design

Hỗ Trợ Kỹ Thuật

Web Database