Lễ hội đua ḅ kéo bừa
truyền thống là nét sinh hoạt văn hoá độc đáo của người Khmer ở 2 huyện Tịnh
Biên và Tri Tôn, nơi nuôi nhiều ḅ làm sức kéo nhất tỉnh An Giang.
Trường đua ḅ thường là một khu đất rộng khoảng 60 m và dài
khoảng 170 m, được bao bởi bờ đất cao, đồng thời là nơi dành cho khán giả
ngồi hay đứng. Phía dưới là đường đua dài khoảng hơn 100 mét, rộng khoảng 4
mét, hai đầu đặt điểm xuất phát và đích đến. Vào ngày hội, từng đôi ḅ được
ách vào một chiếc bừa đặc biệt, gọng bừa là bàn đạp gồm một tấm gỗ rộng 30
cm, dài 90 cm, bên dưới là răng bừa. Theo qui định đua ḅ thi theo hai đôi
một: đôi trước, đôi sau. Mỗi cặp ḅ khi vào cuộc đua phải kéo theo một giàn
bừa đă được cưa ngắn bớt răng. Người điều khiển đứng trên giàn bừa vung roi
điều khiển cặp ḅ của ḿnh.
Cuộc đua ḅ phải qua hai ṿng: ṿng hu và ṿng thả. Tại ṿng
đua cuối (ṿng thả), những đôi ḅ trông không khác ǵ những con tuấn mă,
dường như chúng đêù gắng sức để chiến thắng và để được bước vào ṿng chung
kết.
Ṿng chung kết của cuộc đua bao giờ cũng hấp dẫn và náo nhiệt
nhất. Những chú ḅ dành được giải cao nhất trong cuộc đua này là niềm vinh
dự cho cả chủ và cả phum sóc.
Hội đua ḅ hàng năm được tổ chức ở An Giang trong dịp lễ
Đôlta (lễ cúng ông bà của người Khmer) thường vào khoảng tháng 8-9 âm lịch
là dịp để những người đàn ông trong phum sóc trổ tài dũng cảm khôn khéo của
ḿnh trước cộng đồng.
[26/05/2009, 15:15]
(DulichNet) - Lễ hội đua ḅ truyền
thống tại vùng Bảy Núi, tỉnh An Giang trong những năm gần đây đă thực sự trở
thành sinh hoạt thể thao – văn hóa ngày càng phát triển ở vùng này.
Mỗi năm một lần, vào lễ Dolta của người
Kh’mer (cuối tháng tám, đầu tháng chín âm lịch) những người nông dân lũ
lượt đổ về đấu trường với tinh thần thể thao, ḷng ham muốn chiến thắng
chẳng hề thua kém bất cứ cuộc thi tài nào. C̣n tiếng ḥ reo vang dậy
trời đất bằng tiếng Kh’mer lẫn tiếng Việt là minh chứng sự cuồng nhiệt
của những khán giả chân đất.
Lễ hội đua ḅ những năm gần đây ngày càng
cuốn hút không chỉ cư dân vùng Bảy Núi, tỉnh An Giang, mà rộng ra đến các
tỉnh đồng bằng sông Cửu Long, thậm chí cả dân Tp. Hồ Chí Minh cũng chẳng
quản đường sá xa xôi đến với hội đua ḅ. Được biết, xưa kia nhiều nông dân
người Kh’mer tử các phum, sóc thường về giúp nhà chùa làm ruộng. Dịp này các
vị sư cả tổ chức đua ḅ để thưởng cho đôi ḅ nào khỏe nhất, giỏi nhất. Vào
mùa cấy (mùa khô) đua ḅ đôi kéo xe có bánh bằng gỗ trên lộ cát. Vào mùa gặt
(mùa mưa) đua ḅ đôi kéo bừa trên ruộng nước. Dần dần đua ḅ trở thành lễ
hội dân gian truyền thống.
Từ năm 1992 chính quyền huyện Tịnh Biên và
Tri Tôn (An Giang) phối hợp luân phiên tổ chức và có sự trợ giúp của ngành
thể dục - thể thao, ngành văn hóa, xây dựng thành văn bản điều lệ cuộc đua.
Theo đó, mỗi lượt đua có hai đôi ḅ tham dự, trọng tài cho bốc thăm xem đôi
nào đi trước, đôi nào đi sau. Các đấu thủ phải thực hiện hai ṿng, ṿng một
gọi là ṿng hô: ṿng này các đôi ḅ chạy đều quanh đường đua, nếu chạy ra
ngoài bị coi là thua cuộc. Ṿng hai là ṿng thả, đây là ṿng hấp dẫn nhất
đặc biệt là đoạn 100m về đích.
Năm nay là lần thứ 14 lễ hội đua ḅ được tổ
chức tại chùa Thơ Mít, xă Vĩnh Trung, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang với 45
cặp ḅ đua. Giải Nhất trị giá 5 triệu đồng đă thuộc về đôi ḅ của ông Nguyễn
Văn Tân dưới sự điều khiển tài nghệ của anh Châu Bi.
Về với lễ đua ḅ, bạn không những được
chứng kiến một môn thể thao độc đáo, hấp dẫn mà c̣n có dịp thưởng ngoạn cảnh
đẹp Bảy Núi nổi lên giữa một vùng đồng bằng với những cánh đồng lúa thẳng
cánh c̣ bay, đến lễ đền thờ Bà Chúa Xứ linh thiêng, viếng thăm những ngôi
chùa Kh’mer xinh đẹp.
Theo VnMedia
|