|
Ô ăn quan
nguồn: Việt Nam Cây Đa
Ô ăn quan là một trò
chơi rất phổ biến của
trẻ em gái, từ Bắc vào
Nam. Ngày xưa, chúng tôi
chỉ hay gọi ngắn gọn là
trò chơi "ô quan". Đây
là trò chơi rất đơn giản,
dễ chơi nhưng cũng vô
cùng lý thú.
Trước tiên, vẽ một hình
chữ nhật, sau đó chia
hình chữ nhật làm đôi
theo chiều dài, rồi chia
tiếp theo chiều rộng
thành năm phần đều nhau.
Như vậy mỗi một bên sẽ
có năm ô vuông nhỏ. Phải
ước lượng làm sao mỗi ô
vuông này đủ lớn để
những viên sỏi có thể
nằm gọn ghẽ trong đó. Vẽ
tiếp hai vòng cung ở hai
đầu của hình chữ nhật,
đó là hai ô quan. Thế là
chúng ta đã có được một
bàn để chơi ô ăn quan
rồi đó! Tiếp đến và có
lẽ quan trọng nhất, đó
là phải tìm được đủ
những viên sỏi. Bàn ô ăn
quan đơn giản nhất là
mỗi ô vuông có năm viên
sỏi, cộng với hai viên
sỏi lớn hơn đặt ở hai ô
quan. Các bạn nhớ tìm
cho đủ sỏi để chơi nhé!
Đôi khi chúng ta cũng có
thể chơi bằng đá xanh
loại nhỏ, gạch vụn, thậm
chí là hạt na (hạt mãng
cầu), hay bất cứ thứ gì
tương tự có thể chơi
được. Lúc tôi còn nhỏ,
tôi đã cất công đi tìm
những viên sỏi nhẵn, đẹp
và có độ lớn gần bằng
nhau để dành làm một bộ
đồ chơi ô ăn quan của
riêng mình. Thế là bắt
đầu chơi thôi!
Hai người chơi ngồi đối
diện nhau ở hai bên. Sau
khi dàn quan, quân vào
đúng vị trí, hai người
sẽ oản tù tì (xì xầm) để
xem ai đi trước. Người
đi trước sẽ tùy ý chọn
một ô, lấy quân trong đó
rải đều theo chiều nào
cũng được, mỗi ô một
viên, tất nhiên là rải
cả vào ô quan nữa. Rải
đến hòn sỏi cuối cùng,
nếu bên cạnh là một ô
quân khác, thì người
đang chơi sẽ được nhặt
tiếp tục quân trong ô
bên cạnh đó để rải đi.
Cứ thế tiếp tục rải. Nếu
viên sỏi cuối cùng dừng
lại, bên cạnh là một ô
trống, thì người đang
chơi sẽ chặp (đập tay
vào ô trống đó) và được
ăn quân của ô kế bên.
Thu quân vừa ăn được ra
ngoài bạn nhé! Thế là
quân đó đã thuộc về mình
rồi! Thú vị nhất là
chúng ta được chặp nhiều
lần cùng một lúc (cứ
cách một ô trống lại có
quân), như thế không
khéo là được ăn tất đấy!
Hoặc cũng có thể chúng
ta may mắn ăn được ô
quan (tức là đến viên
cuối cùng, trống một ô
là đến ô quan đó), chú ý
là ô quan càng có nhiều
quân trong đó thì càng
thắng lớn nhé! Tuy nhiên,
nhiều khi người chơi
không gặp may khi viên
cuối cùng rơi trúng vào
bốn ô ở hai đầu liền kề
ô quan. Như thế là đứng,
là chết nhé, không được
đi tiếp nữa! Trong cả 2
trường hợp, dù bạn được
ăn quân hay bạn bị đứng,
thì cũng phải nhường cho
người đối diện đi nhé,
vì đến lượt của bạn ấy
rồi mà!
Người đối diện cũng đi
quân giống như ở trên.
Cứ thế 2 bên thay phiên
nhau rải quân, rồi ăn.
Đến khi nào ăn hết quân,
hoặc ăn hết 2 quan ở 2
đầu, thì có nghĩa là trò
chơi đã kết thúc. Thường
có câu:"Hết quan tàn dân
thu quân kéo về", để nói
trong trò chơi này đó.
Quân của bên nào thì bên
ấy thu về. Sau đó tính
xem ai có nhiều quân hơn,
quan trong ván ô ăn quan
đơn giản thì được tính
là 10 quân. Hết ván này,
lại bày ra ván khác chơi
tiếp. Ai thiếu quân,
hoặc thiếu cả quan do đã
bị bên kia ăn hết, thì
phải vay (mượn) cho đủ,
xem như thiếu nợ.
Chơi ô ăn quan tuy đơn
giản nhưng người chơi
phải giỏi trong việc
tính toán nên bốc ô quân
nào để đi, và đi về
hướng nào để được ăn
nhiều nhất. Tuy nhiên
lại có một điều luật
được đặt ra khi chơi ô
ăn quan là người chơi
không được tính toán,
khi người kia ngừng, đến
lượt mình là phải bốc
quân đi ngay, không chần
chừ. Do đó, ô ăn quan
đơn giản nhất với mỗi ô
năm viên sỏi chỉ dành
cho những em bé từ bốn
đến bảy tuổi. Lý do là ô
này rất dễ tính toán đối
với những bạn lớn hơn.
Càng lớn thì số quân
trong mỗi ô càng tăng
lên, để tăng độ khó và
tăng sức thú vị cho trò
chơi. Và như thế là mỗi
lượt đi quân cũng rất
lâu nhé! Vì thế mà trò
chơi này cũng yêu cầu
một sự kiên nhẫn rất lớn
ở hai người chơi và
những người cùng xem.
Tôi còn nhớ ngày nhỏ,
trò chơi ô ăn quan này
là một trong những trò
được yêu thích nhất của
lũ trẻ chúng tôi. Ô quan
có thể chỉ cần vẽ nguệch
ngoạc bằng phấn trên nền
sân nhà, rồi ngồi bệt
xuống mà chơi mê say.
Lớn hơn một chút (là học
cấp hai đó), hình như
trò này không được các
bạn tôi ưa chuộng nữa.
Thế là tôi bày ra trong
nhà, rủ chị và bố mẹ
cùng chơi. Mẹ bên phe
tôi, bố bên phe chị.
Quân là những hạt na đã
được tôi rửa rất sạch.
Còn bộ ô ăn quan bằng
sỏi đẹp đẽ của tôi thì
đã được cất vào trong tủ
đồ chơi vì không đủ quân
số. Cả nhà nhộn nhạo vì
một trò chơi con trẻ.
Tuy nhiên không phải lúc
nào hai chị em chúng tôi
cũng chỉ muốn giành
chiến thắng về cho mình.
Nhiều lần chị tôi có cơ
hội gom hết quan quân về
nhà, nhưng nhìn thấy đôi
mắt rơm rớm nước mắt và
cái mặt bí xị của tôi,
thế là chị lại giả vờ
không nhận ra đường ăn
và đi một đường khác.
Lúc đó tôi không biết,
đã reo lên như một đứa
trẻ và chê chị chẳng
tinh ý nhìn thấy cách
thắng tôi. Sau này nhờ
bố và mẹ nói cho tôi
biết là chị nhường tôi,
tôi thầm cảm ơn chị, cảm
ơn trò chơi ô ăn quan
này, đã cho tôi thấy
được chị yêu thương tôi
biết nhường nào! Giờ chị
đã lấy chồng ở một nơi
xa, lại sắp sinh em bé
nữa. Tôi ngồi đây chơi ô
ăn quan một mình, lòng
luôn thầm mong chị mạnh
khỏe và hạnh phúc!
22/11/2006
TV
|
