| |
Mở Cửa Mả
Chánh kiến với tục Mở Cửa Mả Theo quan niệm dân gian, sau khi an táng ba
ngày, tang gia hiếu quyến ra mộ phần làm lễ mở cửa mả. Có nhiều người
hiểu sai lạc cho rằng người chết sau khi chôn xuống huyệt th́ vong hồn
cũng bị chôn theo, nên sau ba ngày phải thỉnh thầy ra mộ tụng kinh cầu
cho hồn lên theo về nhà, nếu không hồn sẽ bị kẹt măi dưới mộ. Trong lễ
nầy phải có con gà dắt theo để nó kêu lên khiến hồn người chết nghe
tiếng gà thức dậy, đồng thời phải có cái thang cho hồn leo lên, v́ bị
chôn dưới huyệt phải leo lên thang mới lên được. Hiểu lễ mở cửa mả như
thế là hoàn toàn mê tín dị đoan.
Thật ra quan điểm hiếu đạo của Nho gia, cho rằng sau khi an táng ba ngày
con cháu phải ra mộ khóc lóc tỏ ḷng tiếc thương.
Họ dắt theo con gà kêu
chiêm chiếp là tượng
trưng con bị mất cha mẹ như con gà con lạc mẹ kêu khóc nhớ thương.
Cây mía lau đem theo tượng trưng cha mẹ nuôi con khổ nhọc mà ốm o gầy
ṃn như cây lau, cây sậy.
Cây thang năm tắc và ba ốn trúc tượng trưng người chết làm tṛn bổn phận
Tam cang, Ngũ thường.
Năm cây thẻ vô bùa là để trấn ếm ma quỷ đừng quấy phá mồ mả mới xây.
Rả năm thứ đậu là chỉ cho loài người sống phải nhờ vào ngũ cốc.
Theo đạo Phật, không có lễ mở cửa mả mà chỉ có lễ an vị mộ. Nghĩa là sau
khi chôn cất ba ngày, con cháu trở ra mộ thăm viếng đắp sửa phần mộ cho
chu đáo, v́ trong ngày an táng gia quyến bận rộn nên mọi việc đắp mộ đều
giao cho đạo tỳ. Trong khi tang quyến phải rước vong về nhà làm lễ an
sàng, sợ rằng đạo tỳ làm không kỹ lưỡng, do đó mới ra thăm mộ kiểm tra
sửa sang lại. Đồng thời tang quyến nhân đây làm lễ cúng vái tỏ ḷng
thương nhớ. Lễ nầy có thể gia chủ tự cúng, không nhất thiết mời thầy.
Hơn nữa, hôm an táng xong đă rước vong về nhà làm lễ an sàng th́ đâu c̣n
hồn nào dưới mộ mà phải mở cửa mả cho hồn lên. Không cần đem theo gà mía
v́ đó chỉ là h́nh thức tượng trưng hiếu đạo của nhà Nho, chỉ cần hoa
trái xôi chè để cúng ở mộ là đủ.
Đạo Phật không đặt nặng h́nh thức chỉ chú trọng vào thực tế, con cháu
thật có ḷng thương nhớ người chết hay không phải thể hiện bằng việc làm
cụ thể chứ không nói suông. Nếu có thương yêu, hiếu thảo th́ hăy làm các
việc phước thiện như tụng kinh niệm Phật, cúng dường Tam bảo, bố thí,
phóng sanh... hồi hướng công đức cho người chết, như thế hương linh mới
được lợi lạc. Chúng ta không nên chạy theo bên ngoài khi trong ḷng
không chút nhớ thương người chết, như vậy rất giả dối và vô ích.
Người đă quá văng khi sanh tiền dù ít hay nhiều họ đă ban cho chúng ta
rất nhiều ân nghĩa, niệm ân là t́m cách báo đáp thâm ân là một trong
những đạo lư cao cả mà người sống cần phải thực hiện. Theo đạo Phật, đối
với người thân đă mất, th́ việc báo đáp ân đức không ǵ bằng cứu độ thần
thức họ thoát khỏi mê đồ, văng sanh Tịnh độ, điều này Đại sư Liên Tŕ đă
dạy : ’Phụ mẫu thoát luân hồi, mới trọn thành hiếu đạo’. Trong đó, việc
cử hành tang lễ đúng với Chánh pháp, làm các việc phước thiện hồi hướng
cho vong linh là biểu hiện thiết thực cho sự cứu độ thần thức và báo đền
thâm ân người quá văng.
Trước thực tế đau ḷng, có rất nhiều người tuy có ḷng hiếu thảo nhưng
không hiểu Phật pháp, để rồi trong vô t́nh không khéo biến tang lễ thành
nơi hội hè. Một người nằm xuống kéo theo biết bao sanh mạng phải chết,
suốt thời gian tang không không chú trọng việc tụng kinh, niệm Phật mà
chỉ thấy tổ chức ăn uống rượu thịt linh đ́nh. Thật là ’Nhất nhân tử vạn
nhân túy’ (Một người chết vạn người say), tục Mở Cửa Mả là một điển h́nh,
điều này thật đáng sợ.
Cổ nhân từng nói, người thân thuộc với nhau trong cuộc sống ứng xử phần
nhiều từ nơi ái t́nh mà chuyển thành ác tính.
Đối với người thân qua đời, chúng ta tuy có tâm hiếu đạo nhưng làm các
việc không đúng Chánh pháp, tức không khéo chính ḿnh trực tiếp xô đẩy
người thân vào cảnh giới ác đạo. Trong Kinh Địa Tạng có nêu ra ví dụ như
kẻ mang đá nặng ngàn cân đi trong bùn lầy thế mà có người dă tâm chất đá
lên thêm trên vai họ, như người đă rơi xuống giếng sâu tuyệt vọng mà c̣n
vác đá đè lấp miệng giếng.
Thiết nghĩ trong ṿng luân hồi bất tận, đối với người thân chúng ta đă
mang ân họ quá nhiều, thương yêu không hết báo đáp không cùng th́ nỡ nào
đẩy họ vào cảnh nước đồng sôi, vạc dầu lửa. Làm sao người quá cố siêu
thoát khi ḿnh không làm được ǵ để hồi hướng phước báo cho họ. Tất yếu
họ sẽ đọa lạc, để rồi tái sanh trở lại kết thân bằng quyến thuộc lẫn
nhau, gây thành cảnh luân hồi : ’Vô oan trái bất thành phu phụ’.
Cử hành tang lễ đúng Chánh pháp, có lợi ích cho người quá văng hay không
là một trong những sự thể hiện cụ thể, trọn vẹn của t́nh thương và ḷng
hiếu kính của người sống đối với người chết.
Nguyên Liên |
