Home T́m Ca Dao Trợ Giúp T́m Ca Dao Trang Chủ Toàn Bộ Danh Mục e-Cadao English

Thư Mục

 
Lời Phi Lộ
Lời Giới Thiệu
Cách Sử Dụng
Dẫn Giải
Diêu Dụng
Cảm Nghĩ
 
Ẩm Thực
Chợ Quê
Cội Nguồn
Cổ Tích
Lễ Hội
Lịch Sử
Ngôn Ngữ
Nhân Vật Nữ
Nhạc Cụ Việt Nam
Phong Tục Tập Quán
Quê Ta
Tiền Tệ Việt Nam
Tiểu Luận
Văn Minh Cổ
Vui Ca Dao
 
Trang Nhạc Dân Ca
 
Trang Chủ
 

 
 

 

 
 

Giai điệu Quảng trị

nguồn: QTO

Tản mạn về Văn Học Dân Gian
Lê Văn Trạch 
 
Trong sách Sáng Thế Kư: “Người phụ nữ được tạo dựng từ xương sườn người nam, v́ cùng thân xác nên đưa đến một liên hệ khắng khít hơn cả liên hệ giữa người nam và cha mẹ ḿnh. Sự tạo dựng này như để đem lại cho nhân loại một yếu tố “không hoàn hảo”. Nếu không có yếu tố ấy thế giới sẽ không chạy tốt và khi người đàn bà nghe lời con rắn để ăn trái cấm trong Vườn Địa Đàng để không phải chết như đă có lời răn trước đó là: Ông Bà sẽ không chết, nhưng Thiên Chúa biết rằng ăn trái cấm xong, mắt Ông Bà sẽ mở ra với biết bao sự hiểu biết và cảm nhận ...” và rồi Bà Eva đem trái cấm ấy cho Ông ADong cùng ăn !
Điều hiểu biết và cảm nhận đầu tiên là những biểu hiện về T́nh Yêu và như thế chúng ta cũng tự hiểu rằng nhân vật chủ động trong vấn đề này không ai khác hơn là Eva, người phụ nữ. Tuy nhiên, do yếu tố vật lư cấu thành thể chất và để ứng phó với môi trường chung quanh mà tồn tại, người đàn ông đă biểu lộ khả năng chinh phục của ḿnh, từ đó tạo ra những quyền lực tuyệt đối, không chế toàn bộ cơ cấu tổ chức xă hội, đồng thời để thỏa măn những tham ái, họ đặt ra những luật lệ ràng buộc, độc đoán, dưới nhiều nhăn hiệu , mỹ từ khác nhau, làm nên một tường thành kiên cố giam hăm, không cho người phụ nữ phát huy, thực hiện thiên chức của ḿnh lúc ban sơ mà chỉ biết cúi đầu chấp nhận:
Cha mẹ đặt giống sửa triêng
Phải sao chịu vậy chớ trùng triềng mà đau vai !
Người Mẹ là nạn nhân ban đầu nhưng khi nhập vào guồng máy rồi th́ phải tiếp tục quay ṿng theo nó, có khi rất hăng say và quyết liệt trong việc áp đặt những tư tưởng kiểm soát t́nh cảm vào đời con, đời cháu ḿnh. Cha Mẹ ở đây là đại diện cho cả một quyền lực khổng lồ trong xă hội phong kiến.
Xin mở một dấu ngoặc để trở về lịch sử thời dựng nước: Vào đời Vua Hùng Vương thứ 3, công chúa Tiên Dung - người con gái độc nhất được Vua thương yêu nuông chiều, một hôm nàng đến băi biển làng Chử Xá để tắm, t́nh cờ gặp Chử Đồng Tử và bị ngay “tiếng sét ái t́nh”. Nàng cho người về cung tŕnh báo với Vua cha để xin làm lễ thành hôn với chàng, nhưng đời nào nhà vua chấp thuận: Một “cành vàng lá ngọc” lại đi kết nghĩa trăm năm với một kẻ chẳng có “khố rách áo ôm! “ Mặc kệ, chàng và nàng vẫn cứ chung sống và lập thái ấp riêng rất trù phú. Vua tức giận cho quân lính đến hỏi tội, nhưng Chử Đồng Tử có thần thông và thế là chàng và nàng cùng bay về tiên cảnh, đó cũng là một cách thăng hoa, vượt thắng! Có thể nói Công Chúa Tiên Dung là người tiên phong trong thế chủ động t́nh yêu của người phụ nữ Việt Nam.
Trở về thời gian gần hơn, hăy nghĩ đến Truyện Kiều của cụ Nguyễn Du, tuyệt tác một thời bị lên án và cấm đọc (đàn ông chớ đọc Phong Thần, đàn bà chớ đọc Thúy Vân, Thúy Kiều). Nguyên nhân tại v́ Thúy Kiều do t́nh yêu thôi thúc mà đă dám cả gan hai
lần chui tường qua gặp Kim Trọng, một hành động bị cho là đồi trụy (nữ đáo nam pḥng nữ tắc dâm!).
Nàng rằng: “Khoảng vắng đêm trường
V́ hoa nên phải đánh đường t́m hoa
Bây giờ rơ mặt đôi ta
Biết đâu rồi nữa chẳng là chiêm bao !”
Kiều đă nắm bắt yếu tố: “Thiên - Địa – Nhân” sau khi gặp nhau trong hội Đạp Thanh, hai bên “t́nh trong như đă, mặt ngoài c̣n e “ nên Kim Trọng đến thuê nhà trọ gần nhà Kiều. Nàng biết, làm bộ đánh rơi trâm cài cho chàng nhặt được rồi được trả lại và sau đó, lúc gia đ́nh về quê ngoại, Kiều khai bệnh ở nhà để tự do gặp Kim Trọng - nên trước mắt, qua mặt được cha mẹ để khởi đầu mối t́nh bất diệt với chàng.
...... Chứ không có như cô gái nào đó:
Hôm qua Anh đi trước cửa nhà Nàng
Thấy cha mẹ đập Nàng, Nàng khóc Nàng than
Nhà Nàng cửa sổ song loan
Anh muốn ghé lưng vô chịu
Trận đ̣n oan cho nàng
Nàng bị đ̣n là vi “đêm hôm” dám lén đi chơi với trai, một việc làm ngoài ṿng lễ giáo, phải trừng trị thích đáng, đối với Cha Mẹ, chẳng oan chút nào cà. Nhưng điều ǵ đă khiến cô liều mạng thế:
Em cứ tưởng Cha Mẹ đập Em vài ba roi
Chớ ai ngờ lại đập đến chín chục, một trăm roi
Em ḅ lăn, ḅ lóc
Em khóc đứng, khóc ngồi
Anh ơi, dù bầm lưng máu chảy
Em vẫn nguyện trọn đời yêu Anh
Thật dễ sợ, sự rung động của con tim đă vượt qua tất cả mọi đớn đau của thân xác, trong bối cảnh của thời ấy mà dám khẳng định như thế, chứng tỏ cường độ của t́nh yêu trong cô gái đă đạt đến mức độ nào! Sự biểu lộ ấy làm chàng trai vô cùng xúc động, để diễn bày những động thái t́nh yêu cho ḷng nàng ấm lại:
Cha Mẹ đập em chín chục, một trăm roi
Đều vô một chỗ, máu đổ bầm da
Em ơi, đừng khóc, đừng có la
Rồi ta t́m nơi mô vắng vẻ
Để ta bóp với thoa lần lần
Hai người đă t́m một nơi đồng không mông quạnh để tránh con mắt dị nghị của thiên hạ, nhưng chẳng có chuyện ǵ dấu được sau lũy tre làng. Chuyện thoa bóp đêm qua, sáng ra cả làng đều biết, chàng và nàng lại gặp nhau, kiểm chứng xem có sơ suất ở “khâu” nào để ai đó thấy không, nhưng cả hai nh́n nhau mà lắc đầu:
Con mèo, con chó cũng không
Bụi tre một chắc, ngoài đồng chẳng có ai !
Thế nhưng vẫn có những anh chàng đă không “ghé lưng vô chịu” mà khi nghe người yêu kể lể sự đau đớn của ḿnh lại không tin hay là giả đ̣ thế để được nh́n ngắm những lằn roi trên da thịt nàng?
V́ chàng Thiếp bị đ̣n oan
Không tin th́ dở áo: ngó lằn dọc lằn ngang trên ḿnh
Mỗi cô gái có một thế đỡ khác nhau, nhưng tựu trung vẫn một ḷng son sắt với người đă thệ ước.
Thầy Mẹ đánh thiếp đàng trước
Thiếp chạy ngơ sau
Đạo can trường há dễ bỏ nhau sao đành !
 
Cũng có cô gái liều lĩnh bỏ ngoài tai cái chuyện “Nam nữ thọ thọ bất thân”, thấy chàng rơi xuống nước đă không ngại ngùng:
Anh đi mô mà trợn trạo, trợn trạc
Trúc cổ xuống sông
Em đây liều ướt áo
Nhảy xuống sông bồng Anh lên!
Nàng đâu biết đó là thủ đoạn của chàng trai !
Anh giả đ̣ lộn cổ xuống sông
Để được Em ôm, Em bế, Em bồng Anh lên !
Trong thời xa xưa ấy, chuyện t́nh yêu gắn liền với hôn nhân, chứ không “văn nghệ” như bây giờ. Không yêu th́ thôi, đă yêu th́ phải nên vợ thành chồng chứ không lơ tơ mơ ǵ cả:
Đă thương th́ thương cho chắc
Đă trục trặc th́ trục trặc cho luôn
Đừng như con thỏ nọ đầu truông
Khi vui đùa bóng, lúc buồn giỡn trăng
Và có một chuẩn mực cân nhắc trước khi thực hiện vấn đề đó là “môn đăng hộ đối”. Những chàng trai khốn khổ thương cảm cho thân phận: ngại ngùng, lúng túng - nhất là những người tứ cố vô thân - mặc dầu trong ḷng đă yêu nàng da diết:
Một tay Anh cầm chai rượu
Một tay Anh xéc buồng cau
Đi ngơ sau Cha Mẹ chê Anh khó
Đi ngă trước chú bác nói Anh nghèo
Nhắm chừng duyên nợ cheo leo
Sợ nước to sóng nậy
Liệu có chống chèo chi được không?
Nhưng trái tim th́ không biên giới và có một ngôn ngữ riêng của nó, cô gái không bận tâm đến những vinh hoa tầm thường, sẽ t́m mọi cách để thuyết phục:
Cha Mẹ không thương Anh
Em đây miệng bẩm chân quỳ
Em lựa lời năn nỉ vân vi
Rồi thương em chừng mô th́ thương Anh chừng nấy
Nỏ can chi mô mà Anh phiền
Cho dù là kín cổng cao tường với bao nhiêu răn đe nghiêm cấm, chuyện yêu đương vẫn cứ xảy ra theo những t́nh tự hẹn ḥ, trông ngóng, nhớ những ray rứt:
Trách anh sao vội ra về
Để cho giông băo ê chề trong em
Đôi khi chỉ xảy ra một phía: T́nh yêu đơn phương, nàng yêu thầm, nhớ trộm nhưng chàng đâu có hay, đành ấp ủ h́nh bóng ấy trong suốt cả cuộc hành tŕnh và đến khi “trăng tàn bóng xế” lại hạnh ngộ, biết ăn nói ǵ đây:
Tuổi thanh xuân thiếp nỏ gặp chàng
Bây giờ ông sóm, mụ sém, hai đàng gặp nhau !
Không ai biết thời gian từ khi Bà Eva dâng trái Cấm cho ADong ăn đến bây giờ là bao nhiêu triệu năm?! Trí óc con người cũng đă làm thay đổi hoàn toàn bộ mặt của trái đất chừng ấy lần !? Diễn tiến đó cũng đă tạo ra trong xă hội, nhiều khu vực, nhiều giai tầng có những cách sống, nhu cầu phục vụ và thụ hưởng hoàn toàn cách biệt. Nhưng có một điều h́nh như không thay đổi, vẫn nguyên vẹn như ngày nào và hàng tỉ người đều có những động thái giống nhau, đó là Trái Tim với những yêu thương của nó do sự khởi động từ người phụ nữ.
Trải qua chặng đường thật dài thăng trầm dâu bể của kiếp nhân sinh, yếu tố đó có những lúc như chỉ âm ỉ dưới đống tro tàn, thân phận của họ, đôi khi bị đặt ở vị trí thấp kém nhưng vẫn nuôi dưỡng được hạt giống để có cơ duyên là nẩy mầm, đơm hoa kết trái. Chính họ là người thừa hưởng và mang hạt giống ấy từ Bà Eva để đi vào tương lai.
Vinh danh không phải chỉ là những lời nói suông, khi đưa ra những thực chứng về sinh hoạt lứa đôi trong một giai đoạn cực kỳ khó khăn để hiểu được niềm tin, son sắt vào thế chủ động của ḿnh như là người giữ lửa, người nắm thiên chức t́nh yêu. Phải ghi nhận và thực sự chia sẻ những điều ấy. Dâng tặng một bó hoa cũng chẳng nghĩa lư ǵ bởi v́ chính người phụ nữ là một đóa hoa tuyệt đẹp của nhân loại rồi và phấn hoa đă tỏa ra để tạo nên môi trường mát dịu cho quả đất.
 
Ở khía cạnh vinh danh khác, xin mượn câu nói của người Mỹ: Women are half the population and the mothers of the other half ! (Người đàn bà chiếm một nửa tổng số của nhân loại và là Mẹ của một nửa c̣n lại).
 
Lê Văn Trạch

 

 

 

 

Sưu Tầm Tài Liệu và Web Design

  Hà Phương Hoài

Hỗ Trợ Kỹ Thuật

Hoàng Vân, Julia Nguyễn

Web Database

Nguyễn Hoàng Dũng
Xin vui ḷng liên lạc với  haphuonghoai@gmail.com về tất cả những ǵ liên quan đến trang web nầy
Copyright © 2003 Trang Ca Dao và Tục Ngữ
Last modified: 03/12/18