|
10 món cơm nổi tiếng trong ẩm
thực Việt
Cơm với người Việt không được coi là một loại thức ăn mà thường coi là món
chủ lực để ấm bụng trong các bữa ăn. Tùy vùng miền có rất nhiều loại cơm và
biến thể của cách nấu.
1. Cơm gà – Hội An
Chưa ăn cơm gà xem như chưa tới Hội An. Cách nói có phần cường điệu ấy có lẽ
xuất phát từ ḷng tự hào khi đề cập đến cơm gà – một thứ hương vị quê nhà
b́nh dị, khó quên của người dân phố Hội.
Cơm gà đơn giản là cơm nấu ăn với gà luộc nhưng cái đặc sắc là những yếu tố
trong món ăn b́nh dị này như cơm, gà, nước chấm, đồ chua ăn kèm đều mang
hương vị, phong cách ẩm thực rất riêng của miền Trung. Cái đặc biệt của món
cơm gà xứ Hội bắt nguồn từ nét riêng của cách chế biến thịt gà theo "gu"
miền Trung, nghĩa là gà xé nhỏ, bóp thấm với hành tây, rau răm và gia vị.
Cái khéo của người làm là khiến miếng thịt mang thơm thơm, cay cay nhưng vẫn
không bở thịt và mất mùi gà.
Nước dùng gà được dùng để nấu cơm nên hạt cơm không trắng mà ánh một sắc
vàng nhẹ, căng tṛn, ngọt lịm vị gà. Với phong cách nhỏ nhẹ của người miền
Trung, món cơm gà được bày trong chiếc đĩa nhỏ chỉ đủ làm lưng bụng thực
khách. Đĩa cơm thường trang trí thêm ít lá bạc hà, rau răm, những lát hành
tây trắng nơn, tương ớt đỏ tươi, muối tiêu lấm chấm, ăn kèm với loại tương
ớt sền sệt, cay xé lưỡi theo khẩu vị của người địa phương.
Có một cách khác làm món cơm gà, nhưng người vùng Tam Kỳ - Quảng Nam hay Đà
Nẵng mới thường chế biến theo cách này. Thịt gà không xé sợi mà chặt thành
từng miếng vừa phải, vàng ươm. Gà không chỉ luộc, đôi khi c̣n được chiên
gịn.
2. Cơm Ghẹ - Phú Quốc
Cơm ghẹ là món ăn ngon, giàu chất đạm, vị lạ đặc trưng rất ấn tượng và cũng
rất khó quên khi đặt chân đến Phú Quốc.
Thành phần chính của cơm xào ghẹ Phú Quốc là cơm trắng, thịt ghẹ bóc sẵn,
hành tây xắt lát mỏng, tỏi, ít tương cà vàng, dầu ăn. Thịt ghẹ bỏ vào chảo
xào sau khi phi tỏi vàng cùng với hành tây, cơm trắng. Tương cà giúp cho món
ăn có màu sắc đẹp, nêm gia vị vào để có hương vị ngon. Cơm xào ghẹ Phú Quốc
khi chế biến có màu vàng ươm cũa tơ vàng óng ánh rất đẹp. Cơm khi xào xong
được ăn kèm với dưa leo xắt nhuyễn, rau tươi, cà chua xắt lát dùng với nước
mắm pha chế sẵn.
3. Cơm hến – Huế
Người Việt Nam bao giờ cũng ăn cơm nóng, c̣n cơm hến của xứ Huế lại được chế
biến từ cơm nguội đánh tơi nhưng cơm hến được nấu từ thứ gạo ngon nên vẫn
mềm dẻo. Ăn cơm hến tưởng như là một món trộn với những nguyên liệu phong
phú mà đơn giản như hến luộc, nước hến, hoa chuối thái rối, khế chua, rau
răm...
Cơm hến ḥa cùng vị bùi của đậu phộng, vị cay của ớt, vị đậm đà của mắm
ruốc, tạo nên một món thanh đạm. Cơm hến là món khá cay, có mùi ruốc mặn
nồng thơm nức mũi, vị chua thanh của khế, mùi thơm ngây ngất của rau thơm,
chuối bắp, bạc hà, vị ngọt đằm thắm của nước hến, béo ngậy của tóp mỡ...
Người ăn cơm hến đôi lúc vẫn chưa vừa ḷng với món ớt tương cay nồng sẵn có,
c̣n cắn thêm trái ớt tươi" rồi x́ xụp, xuưt xoa hít hà cho nước mắt nhỏ
giọt, mới thấm thía được cái ngon của cơm hến.
4. Cơm Âm phủ - Huế
Cơm Âm phủ là một món ăn có từ lâu đời của đất cố đô, rất đậm "chất Huế" gồm
nhiều nguyên liệu tạo thành, đa màu đa sắc nhưng lại rất b́nh dân. Cái tên
nghe rất lạ, tạo cho thực khách vẻ "sờ sợ" nhưng lại là một món ngon độc đáo
trong nghệ thuật ẩm thực Huế.
Cơm Âm phủ gồm các nguyên liệu như: cơm trắng, tôm, thịt nướng, chả lụa,
trứng tráng, rau thơm, dưa leo, đồ chua... Cách làm cũng khá công phu. Cơm
là thành phần chính nên việc chọn gạo để nấu là rất quan trọng. Để cơm ngon
phải chọn gạo thơm, có chất lượng tốt.
Cơm Âm phủ có trong bốn mùa. Nếu có dịp đến thành phố Festival Huế, đắm ch́m
trong khung cảnh thơ mộng của nơi đây, du khách hăy thưởng thức món cơm đậm
chất Huế này.
5. Cơm Tấm – Sài G̣n
Cơm tấm vốn là món đặc sản truyền thống của người dân miền Nam mà đặc biệt
là người Sài G̣n. Xưa kia, người dân thường sử dụng món ăn này trong bữa
sáng, vừa đơn giản mà thuận tiện. Nhưng nay, món cơm tấm độc đáo này được
dùng trong nhiều cửa hàng, quán xá, nhà hàng, khách sạn như một món cơm
chính trong bữa trưa, tối…
Cơm tấm là món ăn độc đáo bởi lẽ đây thứ cơm được nấu từ những hạt gạo vỡ
nhỏ, vụn. Những mảnh hạt gạo vỡ được sàng riêng và nấu chín lên bằng bếp
củi.
Cơm tấm có hương vị thật nhẹ nhàng nhưng rất đặc biệt và hấp dẫn người
thưởng thức. Một đĩa cơm tấm ăn kèm với sườn, b́, chả, trứng và nước mắm sẽ
khiến cho các vị giác của bạn phải trầm trồ bởi vị ngon mà không ngấy.
6. Cơm cháy - Ninh B́nh
Tương truyền, cơm cháy Ninh B́nh được h́nh thành hơn 100 năm (từ cuối thế kỷ
19), do một chàng thanh niên người Ninh B́nh tên là Hoàng Thăng học được và
phát triển từ một món ăn của người Hoa, sau đó mở rất nhiều tiệm ăn ở Hà Nội
lẫn Ninh B́nh. Từ đó món cơm cháy được lưu truyền, phát triển và trở thành
một đặc sản của vùng đất Cố đô.
Để làm món cơm cháy thơm ngon, người Ninh B́nh dùng gạo nếp hương, chọn hạt
gạo tṛn và trong để nấu. Khi nấu phải nấu bằng than củi và dùng nồi gang
th́ mới có miếng cơm cháy vàng thơm, vừa dẻo vừa ngon. Cháy lấy ra từ nồi
mang ra phơi từ hai đến ba nắng. Cơm cháy cần được bảo quản nơi kho dáo,
tuyệt đối tránh ẩm mốc, lúc gần ăn th́ mới mang ra chiên gịn. Nếu chiên để
qua buổi hay qua ngày th́ cơm đều bị hôi dầu, ăn sẽ không ngon.
Ăn cùng cơm cháy có thể là thịt ḅ, tim, cật lợn xào với các loại rau như
hành tây, nấm rơm, cà rốt và cà chua… ăn đến đâu, chan lên miếng cơm cháy
đến đó. Miếng cơm kêu xèo xèo, bốc khói, toả ra mùi thơm. Khi ăn, cơm gịn
tơi, chứa nhiều hương vị của món ăn thập cẩm nóng sốt mà đậm đà.
7. Cơm Dừa – Bến Tre
Xứ dừa Bến Tre không chỉ nổi tiếng với các sản phẩm kẹo dừa, rượu dừa, qua
bàn tay tinh tế của người dân nơi đây biến món cơm dân dă hằng ngày trở
thành một đặc sản lạ lẫm với người ăn bằng món cơm dừa.
Để được món cơm dừa ngon phải mất gần hai giờ đồng hồ. Những trái dừa xiêm
được cắt ngang một phần trên đầu quả dừa để trút nước ra và dùng miếng cắt
đó như cái nắp để đậy lại. Gạo ngon vo sạch bằng nước rồi sau đó vo lại nước
cuối cùng bằng nước dừa, để ráo nước. Cho gạo vào trong trái dừa rồi đổ
lượng nước dừa vào vừa đủ, đậy nắp lại cho kín. Cơm dừa nấu với nước dừa
được hấp cách thủy trong nồi nên hương thơm, vị ngọt đều kết đọng lại trong
mỗi hạt cơm. Khi cơm chín hơi ngả màu vàng nhạt do bị thấm hơi dầu từ cơm
quả dừa. Cơm dừa ăn có vị beo béo nên ăn nóng mới ngon.
Cái thú khi ăn cơm dừa là ăn trực tiếp trên trái dừa, không phải ăn bằng
chén. Với trái dừa xinh xắn trắng ngà, mùi thơm của dừa ḥa quyện cùng làn
khói bốc lên làm cho tất cả các giác quan đều hưởng trọn vẹn hương vị của
món ăn.
8. Cơm lam
Cơm lam là loại cơm được làm từ gạo (thường là gạo nếp) cùng một số nguyên
liệu khác, cho vào ống tre, giang, nứa v.v. và nướng chín trên lửa.
Cơm lam bỏ trong những ống tre, đốt trực tiếp trên lửa, khi ăn chẻ bỏ lớp
cháy đen bên ngoài. Cơm lam ăn ngon, lạ miệng, hương vị khác hẳn cơm thường,
chỉ cần bỏ ống cơm ra đó thấy mùi thơm rất hấp dẫn. Bẻ miếng cơm lam, chấm
muối vừng hoặc muối lạc cho vào miệng, ta sẽ thấy ngon, thơm, dẻo, rất đậm
đà, ngoài hương thơm của gạo nếp c̣n thoảng hương vị thơm thơm của nứa rừng
qua lửa. Cơm Lam là món cơm đặc trưng của các dân tộc vùng Tây Bắc Việt Nam,
Tây Nguyên.
9. Cơm niêu đập
Theo văn hóa của người Việt cho rằng nồi đất là nồi nấu ăn ngon nhất. Gạo
Tám mà nấu bằng nồi đồng hoặc bằng các thứ nồi khác đều không thể có hương
vị như nấu bằng niêu đất.
Cái niêu đất nung nâu sẫm be bé, miệng hơi khum to hơn tô canh một chút đậy
nắp kín với đôi đũa cả gác một bên. Ăn cơm đập ở các nhà hàng, khi niêu cơm
được bê lên, người phục vụ mới gơ nhẹ chiếc búa nhỏ vào niêu, những mảnh đất
nung vỡ vụn rơi xuống đất c̣n lại trên tay là ổ cơm chín mịn màng ở giữa
nhưng chung quanh là một lớp cháy gịn đều vàng mỏng.
Thường cơm niêu được ăn kèm với cá kho tộ, cà pháo chấm mắm tôm, canh cua
mồng tơi….
10. Cơm nị
Cơm nị một món ăn truyền thống của người Chăm, Châu Giang, An Giang. Cơm nị
thường là gạo nấu với sữa nhưng có người lại thích thêm nho khô vào để tăng
thêm khẩu vị.
Người Chăm hay ăn Cơm nị với cà púa là món ăn được chế biến từ thịt ḅ rất
độc đáo. Hai món ăn này thường bổ sung cho nhau tạo nên hương vị độc đáo và
cầu kỳ mang khẩu vị người Chăm.
Cơm nị - cà púa mang mùi ngọt béo của sữa, vị bùi của đậu phộng, vị mặn ngọt
của thịt ḅ cùng với vị cay xè của ớt, vị ngọt của nho khô làm ngẩn ngơ ḷng
thực khách. Tất cả đem lại cho người ăn một cảm giác thơm ngon, thật lạ
miệng, no bụng mà chẳng thấy ngán.
|