Thư Mục

• Ca Dao
• Câu Đố
• Dân Ca
• Di Tích
• Lịch Sử
• Linh Tinh
• Nghệ Thuật
• Ngôn Ngữ
• Phong Tục
• Tín Ngưỡng
• Tục Ngữ/TN
• Văn Hóa

Tìm Bài Trong

Toàn Trang

Ca Dao Tục Ngữ bằng:

Nhớ

Ðỗ   Thiên Như   

Tôi bước xuống phi trường Ðà Nẵng đang mưa  nhẹ hạt và có lẻ hơi lạnh đối với người ở đây vì ai nấy cũng đều mặc áo len. Riêng vợ chồng tôi thì cảm thấy thời tiếc mát mẻ và dể chịu hơn những ngày vừa qua ở Sàigòn. Hơn nữa chúng tôi mới từ giã cái khí hậu  mùa đông của Bắc Mỹ thì  thời tiết 20oC (70oF) là quá lý tưởng cho mình rồi.

Sao bao năm xa cách, bà con bạn bè đến đón tại phi trường rất đông và ai cũng đi về khách sạn Tiên Sa là nơi chúng tôi sẽ tạm trú trong những ngày ở Ðà Nẵng . Tay bắt mặt mừng cười vui rộn rã cho đến khuya. Người khách cuối cùng rời khách sạn vừa lúc đồng hồ điểm 12 giờ. Bây giờ tôi mới chợt tỉnh là mình chưa ăn cơm tối nhưng làm sao mà kiếm được thức ăn trong lúc này. Nhà hàng ăn của khách sạn đã đóng cửa từ lâu. Ðèn hành lang chỉ còn tờ mờ sáng. Tôi bèn rón rén bước xuống lầu một. Viên chức trực khách sạn đang ngồi ở một góc của phòng tiếp tân để xem TV một mình. Tôi mừng quá và hy vọng thế nào cũng tìm được một giải pháp cho sự khủng hoảng dạ dày của chúng tôi.  Tôi bèn hỏi nhỏ anh ta có nơi nào còn bán thức ăn gần đây không. Anh nhã nhặn trả lời: Thưa chú giờ này thì khuya quá rồi mà trời lại mưa nên các cửa hàng ăn đều đóng cửa. Chú thử bước ra ngoài đi bộ một khoảng đến góc đường Phan Ðình Phùng và đường Trần Phú (Ðộc Lập cũ) may ra có gánh bún bò còn bán ế. Tôi trở lại phòng cho nhà tôi biết dự định của mình trước khi rời khách sạn.

   Theo lời chỉ dẩn, tôi rảo bước trên lề đại lộ Bạch Ðằng dọc theo bờ sông Hàn dưới hàng phượng vĩ chưa có hoa. Mưa nhẹ hạt rơi trên áo. Một vài chiếc xe thồ cặp theo lề đường mời gọi nhưng tôi từ chối vì quảng đường đang đi tới cũng không bao xa. Tôi đi ngang qua môt quán cà phê chỉ còn một vài người khách thưa thớt ngồi nghe nhạc Trịnh Công Sơn với tiếng hát Khánh Ly dưới ánh đèn néon mờ ảo. Vừa rẻ qua ngả tư đường Phan Ðình Phùng, mắt tôi hướng về đàng xa. Quãng đường gần đến ngã tư Trần Phú hơi dốc ngược, cây cối hai bên um tùm. Tôi cố gắng bước mạnh hơn và lòng đầy hy vọng. Thấp thoáng một điểm sáng nhỏ của ánh đèn bão hiện ra trước mặt  ở phía bên kia đường. Tôi thầm nhủ "Chân Lý đây rồi".

   Ý tưởng này đưa hồn tôi trở về khung trời cũ với những ngày lên Ðà Lạt thăm fiancée của tôi. Ðà  Lạt về đêm sương mù bao phủ từ  trong các rừng thông lan ra các đường phố. Tại nơi  đây, một trong những cái thú vị nhất mỗi khi gặp nhau là   cùng thả bộ xuống đồi để ăn phở gánh ở một góc đường vào nửa khuya. Từ nhà chúng tôi  phải đi khoảng gần một cây số trên đường đất ven đồi trong bầu không khí lạnh lẽo và sương mù dày đặc che kín không gian. Cái cảm giác sung sướng với  những bước đi bên nhau đã đành, chúng tôi càng sung sướng hơn khi tìm thấy được ánh đèn bão của gánh phở le lói đàng xa thấp thoáng trong sương mù.  Ðứng cạnh bên lò lửa  vừa rực đỏ vừa để đun nóng nồi nước lèo mà còn sưởi ấm lòng thực khách trong khi chờ đợi tô phở chúng tôi nhìn nhau mà  thầm cảm ơn bác hàng phở đã tạo cho mình có được những khoảnh khắc hạnh phúc này. Cứ mỗi lần đi ăn phở như thế, chúng tôi gọi là: "Ði tìm Chân-Lý".

 Trở về với thực tại. Ánh đèn bão của gánh bún bò bây 

giờ càng quan trọng hơn vì nó giải quyết được sự cần thiết cấp bách của tôi. Vừa thấy tôi bước đến thì một thanh niên khoảng 20 tuổi   tươi cười mời tôi   với giọng Huế: "Mời chú ngồi xuống đây"  và đặt chiếc ghế  nhựa giống như chiếc ghế đồ chơi của trẻ con trước mặt tôi. Tiếp  theo một giọng Huế nhỏ nhẹ ngọt ngào của một thiếu nữ đang ngồi bận  rộn  bên nồi bún mời   tiếp: "Mời chú ăn dùm con một  tô. Bún giờ này ngon lắm chú ạ".  

    Tôi  nghĩ  là cô ta đã nói lên một sự kiện thành thật vì tôi đã biết nước lèo của những tô bún cuối cùng trong nồi bao giờ cũng đậm đà hơn cả. Tôi đoán chừng cô ta là em gái của chàng thanh niên   kia vì dáng dấp cô nhỏ bé,  tuổi  cô khoảng 15 hay 16. Tôi từ từ ngồi nhè nhẹ xuống  chiếc  ghế khẳng khiu và đồng thời nhún nhún hai đầu  gối để  nghe ngóng thử 4 chân ghế có đủ vững vàng cho tấm thân cả ngày mệt mỏi của tôi không. Ðáp lời mời của cô hàng bún, tôi cho cô biết là tôi không thể ngồi ăn ở đây được. Nếu đang ở  Hoa-Kỳ thì tôi chỉ cần nói là tôi muốn  mua hai tô bún  "to go". Nhưng trường hợp của tôi ở đây  phức tạp hơn. Tôi không nói cho cô biết tôi từ đâu lại và đang ở đâu. Tôi chỉ giải thích  cho cô ta  rõ là có một người đang chờ tôi đem bún về nhưng lại không có đũa và tô để mà ăn. Cuối cùng cô vui lòng bán cho  tôi 2 cái tô lành lặn và hai đôi  đũa  mới nhất cô vừa chọn trong bình ống tre. Ðây  là  hậu thân của những chiếc đũa kẹp đôi theo kiểu Nhật-Bản  được  thải ra sau khi thực khách đã dùng một lần tại  các  nhà  hàng lớn. Những miếng thịt bò,  thịt heo và  chả lọn chỉ được thái ra khi có khách  gọi chứ không  được thái sẵn bỏ chung trong nồi bún   như  những nơi khác.  Bún, rau, thịt, hành mỗi thứ đều   được  gói riêng  từng túi nylon. Riêng nước bún được đổ vào trong  một túi nylon mới đặc biệt dày hơn  để có thể chịu được  sức nóng. Tất cả được bỏ chung vào  một túi lớn có  quai xách cho tôi. Cô cũng  nói cho tôi biết là thường mọi ngày đến 11 giờ  là cô  bán xong nồi bún. Nhưng hôm nay trời mưa nên vắng khách và giờ này cô vẫn còn ngồi tại đây.   Tôi nghĩ thầm trong dạ: Cái không may của cô hàng bún là cái  may mắn của mình. Khách lúc bấy giờ ngoài tôi  ra chỉ có một người đàn bà  và môt người   đàn ông lái xe taxi. Chiếc   taxi đang tắt máy đậu bên lề đường. Khi tính tiền cô  chỉ đòi tôi   có 15 ngàn đồng (giá trị bằng 1 dollar). Tôi   không cảm thấy mừng vui vì thấy cái  giá quá rẻ mà trái lại ngạc nhiên và  chạnh lòng cho cái lợi tức nhỏ bé của cô hàng  bún.  Tôi móc bóp đưa 20 chục ngàn đồng Việt Nam.  Cô nhận tiền bằng hai tay và cảm ơn tôi với   một cử chỉ  rất nhã nhặng. Tôi đứng dậy chào cô hàng   bún và ra về. Tôi   rảo bước đi nhanh mà lòng  thật phơi phới với cái hương vị quê nhà trong  tay mình.
           
     Về lại khách sạn. Việc đầu tiên phải làm là nhà tôi rửa lại 2 cái tô và  2 đôi đũa thật sạch sẽ và bày biện hai tô bún bò Huế ra một cách trang trọng như thường ngày ở nhà nhưng với tốc độ nhanh   hơn vì dạ dày đang thôi thúc.  Mùi chua của bún tươi cho mình cái cảm thấy   ngay cái vị quê hương. Những lát thịt bò nho nhỏ có bám một chút mỡ  vàng, thêm  vào những miếng  thịt  heo nạc trắng trẻo dính theo một đưòng da trong veo được thái  mỏng vuông vức và mấy miếng   chả lọn thơm phức. Mùi thơm của những cọng hành và ngò ở đây thâm trầm hơn hàng ngò ở Mỹ. Nước lèo có lẫn lộn nước  màu được đổ vào tô bún sau cùng. Mấy trái  ớt chìa vôi màu   xanh tươi cũng không thiếu mặt bên cạnh. Có gì   hạnh phúc  hơn cho con người "buồn ngủ mà gặp chiếu manh".  Chúng tôi mỗi người dùng một cái muỗng cà phê nhựa có đem theo từ Mỹ nếm thử nước lèo. Nước bún   đang từ từ thấm qua thực quản thì  hai cặp mắt của thực khách   đã mở tròn to nhìn nhau gật gù với một nụ cười   không  lên tiếng nhưng thật hoan hỉ trước khi thốt nên   lời: "Ngon tuyệt! Hơn hai mươi năm trời bây giờ mới tìm lại được Chân Lý".
         
    Chúng tôi lưu lại Ðà Nẵng 12 ngày. Từ Hội An ra đến Huế, Quảng Trị, nơi nào chúng tôi cũng tìm thưởng thức lại những món ăn ưa thích quen  thuộc của thời   trước 75. Riêng món bún bò Huế thì không có nơi nào  ngon bằng tô bún bò "Chân   Lý" này cả. Chúng tôi đâm ra nghiền. Cứ cách một đêm thì tôi lại rảo bước  đến thăm ngã tư Trần Phú và Phan Ðình Phùng một lần để mang về 2 tô bún bò đặc biệt  như thường lệ. Giá tổng cộng chỉ có 15 ngàn đồng, nhưng tôi luôn luôn trả cho cô  hàng bún 20 ngàn. Có lần cô cảm ơn và  nói với một giọng cảm động: "Lần nào chú cũng cho con thêm  tiền cả". Có khi vừa gặp tôi trở lại   thì cô chào hàng bằng một câu: "Ðêm  hôm qua con chọn một miếng thịt ngon để dành cho chú mà không thấy chú đến".
        
    Ðêm cuối cùng ở Ðà Nẵng tôi trở lại mua bún bò thêm một lần nữa. Tôi nghĩ rằng tôi phải nói cho cô biết là tôi sẽ rời khỏi nơi này  vì tôi không muốn cô để dành miếng thịt ngon chờ đợi người thực khách đặc biệt không bao giờ   trở  lại. Tôi bèn nói với cô: "Ngày mai nếu cháu không thấy chú đến nghĩa là chú đã đi xa rồi...". Tôi bỏ lửng câu nói nửa chừng và đứng dậy ra về. Trời Ðà Nẵng đêm nay không có mưa. Gió biển thổi nhẹ lưót qua mấy hàng dương liễu rì rào trên đường về khách sạn. Tôi bỗng thấy lòng se lại và bâng khuâng. Hình ảnh cô hàng bún và những tô bún bò  bốc khói bên cạnh chiếc nồi bầu bằng nhôm đã móp méo trăm chiều đồng hóa với quê hương nghèo khó của  tôi, dựng lên một bức tranh đậm nét  trong lòng   người khách ly hương.
         
     Trở vào Saigon chúng tôi ở thêm vài tuần  nữa. Nhân một hôm gặp lại vợ chồng anh bạn thân, tôi đem câu chuyện ăn bún bò gánh ở Ðà Nẵng ra kể. Anh rất thích thú nghe và ghi nhớ địa điểm cẩn thận. Ngày hôm sau hai vợ chồng anh ra Ðà Nẵng vì công vụ và hứa với tôi rằng anh sẽ tìm đến cô hàng bún bò. Khi trở lại Saigon anh vội vã đến gặp tôi ngay để kể lại câu chuyện vợ chồng anh đã đi ăn bún bò. Anh đến ngã tư Trần Phú và Phan Ðình Phùng  và ngồi trên chiếc ghế nhựa mà tôi đã ngồi. Anh không làm cái việc mua đem về nhà như tôi mà trái lại ngồi ăn tại chỗ. Anh đồng ý hoàn toàn với tôi về hương vị đặc sắc của tô bún bò Chân Lý mà tôi đã kể với anh. Anh lại còn cho tôi biết thêm về lý lịch của cô hàng bún. Cô ta đã 21 tuổi chứ không phải 15 hay 16 như tôi đã đoán.   Cô đã có chồng và một đứa con. Chồng cô là người thanh niên mà tôi đã  gặp. Người chồng luôn luôn có mặt bên cạnh để tiếp khách và giúp đỡ cô. Giòng họ cô đã 4 đời làm nghề bán bún bò gánh. Cô là nguời thuộc thế hệ thứ tư. Bà Nội của cô  là Bà Nghi có gánh bún bò nổi tiếng bên gốc cây bàng ở bờ sông Hàn đối diện với  Câu-lạc-bộ thể thao trong thời thập niên 50-60.
         
     Nghe kể đến đây lòng tôi cảm thấy như mình đang  tìm lại được hình ảnh thân thương của thời niên thiếu đã quên lãng từ lâu.  Ngày ấy tôi   còn là một cậu học trò mới bước chân vào ngưỡng cửa trung học. Tôi rất thích  ăn bún bò của Bà Nghi đến  nỗi mỗi lần có dự tính đi ăn là tôi sung sướng cả ngày. Tôi nhịn ăn trưa để cho dạ dày thật đói.  Ðợi đến 4-5 giờ chiều cùng với một vài  người bạn lái xe đạp đến dưới cây bàng. Lẽ dĩ nhiên tô bún của thực khách học trò thì thường thường nhỏ hơn, có  khi không đủ tiền để có được một miếng giò heo, nhưng bao giờ tôi  cũng hoàn toàn thỏa mãn với cái hương vị vô cùng đậm đà đặc biệt của nó.  Những người sành điệu bao giờ cũng cho là bún bò ở  Ðà Nẵng ngon hơn ở Huế. Bún Bà Nghi đuợc công   nhận là ngon nhất trong tất cả cá quán bún bò Huế tại Ðà Nẵng lúc bấy giờ. Tô bún bò Huế phải thật nóng và cay thì mới ngon. Nhưng ăn nóng và cay mà ngồi dưới mái quán chật chội thì  làm sao bằng ngồi ngoài lộ thiên bên cạnh bờ sông,  vừa thưởng thức tô bún bò ưng ý vừa đón  nhận luồng gió  biển nhè nhẹ thổi qua vầng trán đan tươm tướp mồ hôi.
         
    Tôi thường có thói quen là mỗi lần sau khi ăn  xong tô bún bò của Bà Nghi thì ngả lưng dựa và gốc cây bàng nhìn qua sông Hàn  rộng lớn dẫn ra biển cả mênh mông. Những chiếc thuyền đánh cá đang giương buồm bắt đầu xuôi giòng vượt ra biển khơi chuẩn bị cho cuộc hành trình của họ.  Chính lúc bấy giờ lòng tôi cảm thấy xao xuyến lạ thường. Tôi hay ngồi như thế thật lâu.  Tôi mơ mộng đến một miền đất xa lạ bên kia bờ đại dương...
         
    Giờ đây tôi thật sự đã quên đi nhiều chuyện thế  tình trong quá khứ của đời tôi. Tôi đã   thực hiện được những chuyến viễn du qua nhiều vùng đất lạ. Tôi  đã thấy được những hào quang rực rỡ của các kinh thành tràn ngập  ánh sáng, và tôi cũng đã nếm đủ các sơn hào hải vị của tất cả những nơi tôi  đã từng đặt chân  đến. Nhưng cái hình ảnh và hương vị đậm đà thâm trầm của tô bún  bò Huế bên bờ sông Hàn bao giờ cũng chiếm một vị thế đặc biệt nhất trong lòng tôi
         
    Ðỗ Thiên Như 

Sưu Tầm Tài Liệu và Web Design

Kỹ Thuật Truy Tầm

Sưu tầm Nhạc Dân Ca