-
|
-
Ca Dao Dân Ca Nam Kỳ Lục Tỉnh từ 1 - 100
-
- CÂU HÁT AN NAM
-
-
Trải xem ca vịnh xưa sau,
-
Tự nhiên cảm phát biết bao nhiêu tình.
-
Lạ chi nữ tú nam thanh,
-
Nhiều lời ong bướm dỗ dành trăng hoa.
-
Trọng vì đạo chúa nghĩa cha,
-
Những điều ta thán cũng là tự nhiên.
-
Chữ rằng: Phong nguyệt vô biên.
-
Vợ chồng tơ tóc nhơn duyên thâm trầm.
-
Quốc phong xưa có mười lăm,
-
Tục diêu mới góp mười trăm câu ngoài.
-
Kinh thanh vĩ trược rẽ hai,
-
Nối diêu vẽ rắn, mựa
nài khen chê.
-
- 1 .
Dạo chơi quán Sở lầu Tần,
- Hữu
duyên thiên lý ngộ ai dè gặp em.
- 2. Đôi
ta như lửa mới nhen,
- Như
trăng mới mọc như đèn mới khêu.
- 3.
Chuông già đồng điếu chuông kêu,
- Anh già
lời nói em xiêu tấm lòng.
- 4. Một
mai trống lủng không hàn,
- Dây dùi
khó dứt bạn sang khó tìm.(1)
- (1) Dị
bản: Một mai trống lủng khó hàn,
-
Dây dùn khó
dứt, người ngoan khó tìm.
-
- 5. Trai
khôn tìm vợ chợ đông,
- Gái
khôn tìm chồng giữa đám ba quân.
- 6. Tay
bưng đĩa muối chấm gừng,
- Gừng
cay muốn mặn xin đừng bỏ nhau.
- 7. Chim
quyên ăn trái ổi tàu,
- Thương
nhau bất luận khó giàu làm chi.
- 8. Chữ
rằng: Chi tử vu quy,
- Làm
thân con gái phải đi theo chồng.
- 9. Rau
răm đất cứng khó trồng,
- Dầu
thương cho lắm cũng chồng người ta.
- 10. Một
mình to bảy lo ba,
- Lo cau
trổ muộn lo già hết duyên.
-
- 11 .
Chàng về thiếp ở sao yên,
- Chẳng
thà ta trảy một thuyền cùng nhau.
- 12. Nào
khi anh ốm anh đau,
- Tay
bưng chén thuốc vã dầu cho anh.
- Bây giờ
anh mạnh anh lành,
- Anh
tham chốn khác anh đành bỏ em.
- 13. Vai
mang bầu rượu chiếc nem,
- Mảng
say quên hết lời em dặn dò.
- 14.
Thương trò may áo cho trò,
- Thiếu
đinh, thiếu vạt, thiếu hồ, thiếu bâu.
- 1 5.
Chẳng thương thời nói thủa đầu,
- Làm chi
lăng líu nửa chầu lại thôi.
- 16.
Nước còn quyến cát làm doi,
- Phương
chi ta chẳng tài bồi lấy nhau.
- 17. Lu
ly nửa nước nửa dầu,
- Nửa
thương cha mẹ, nửa sầu căn dươn (duyên).
- 18. Ra
về thấy kiểng thầm thương,
- Nhành
mai ủ dột vách tường nhện giăng.
- 19.
Ngồi buồn vọc nước giỡn trăng,
- Nước
xao trăng lặn biết rằng cùng ai.
- 20.
Lưỡi mềm sắc tựa gươm mài,
- Đã phân
khí huyết lại hoài con thơ.
-
- 21.
Nào khi gánh nặng anh chờ,
- Qua
truông anh đợi bây giờ nghe ai?
- - Qua
truông anh đạp lấy gai,
- Anh
ngồi anh lể nào ai mượn chờ.
- 22.
Thiếp than thân thiếp còn thơ,
- Lấy
chồng xa xứ bơ vơ một mình.
- - Bây
giờ năn nỉ ai binh,
- Lá lay
vì bởi tại mình thuở xưa.
- 23. Cơ
hàn ngày nắng đêm mưa.
- Người
thương thương trả, người dưa đưa người.
- 24. Gẫm
trong thế sự nực cười,
- Một con
cá lội nhiều người buông câu.
- 25. Bởi
thương nên chác (chuốc) lấy sầu.
- Không
dưng ai dám gá đầu nắm tay.
- 26.
Chiều chiều én liệng diều bay,
- Bâng
khuâng nhớ bạn bạn rày nhớ ai.
- 27.
Chiều chiều lại nhớ chiều chiều,
- Nhớ
người áo trắng khăn điều vắt vai.
-
28. Trách ai ăn sim bỏ tai,
- Làm cho
thiếp chịu trần ai một mình.
- 29. Đèo
Ngang san thủy hữu tình,
- Con
chim kia lót ổ, con cá nọ mang kình: xinh đà
- nên
xinh.
- 30.
Sương sa lụy nhỏ dầm mình,
- Đến nay
mới biết là tình anh thương.
-
- 31.
Thương chồng phải tuy cùng chồng.
- Đắng
cay phải chịu, mặn nồng phải theo.
- 32. Lên
non thiếp cũng lên theo,
- Tay vịn
chơn trèo, hái trái nuôi nhau.
- 33.
Biểu về nhắn với ông câu,
- Cá ăn
thì giựt, để lâu mất mồi.
-
34. Ví dầu tình bậu muốn thôi,
-
Bậu gieo tiếng dữ cho rồi bậu ra.
-
35. Lăng xăng trên nguyệt dưới hoa,
-
Nhiều nơi cho rạng không nhà gởi thân.
-
36. Đó vàng đây cũng kim ngân,
-
Đó đặng mười phần, đây chín có dư.
-
37. Khuyên chàng đọc sách ngâm thơ,
-
Dầu hao thiếp chịu, đèn lờ thiếp khêu.
-
38. Vẳng nghe chim vịt kêu chiều,
-
Bâng khuân nhớ bạn chín chiều ruột
đau.
-
39. Anh ngồi bực lở anh câu,
-
Khen ai khéo mách cá sầu chẳng ăn.
-
40. Bắt tay giao mặt dặn rằng,
-
Đó đây xin nhớ đạo hằng thuở xưa.
-
-
41. Ngó lên trăng tỏ sao thưa,
-
Từ nan tại bậu qua chưa tiếng gì.
-
42. Khúc sông chật hẹp khôn tùy,
-
Lo cho thân bậu, sá gì thân qua.
-
43. Phận bèo bao quản nước sa,
-
Linh đinh đâu nữa cũng là linh đinh.
-
44. Nhớ lời nguyền ước ba sinh,
-
Xa xuôi ai có thấu tình chăng ai.
-
45. Sao Hôm chờ đợi sao Mai,
-
Trách lòng san vượt thương ai băng
chừng.
-
46. Ngó lên mây bạc chín
tầng,
- Thấy
bầy chim lạ, nửa mừng nửa lo.
- 47.
Khuyên chàng học lấy chữ nho,
- Chín
trăng em đợi, mười thu em chờ.
- 48.
Ngồi buồn tơ tưởng tưởng tơ,
- Chiêm
bao thấy bậu, dậy rờ chiếu không.
- 49.
Khát nước cầm gáo mà trông,
- Anh về
viếng mẹ biệt mông xa chừng.
- 50.
Bước đi ba bước lại ngừng,
- Tuổi em
còn bé xin đừng nguyệt hoa.
-
- 51 .
Chẳng lo thân bậu với qua,
- Lo chút
mẹ già đầu bạc tuổi cao.
- 52. Ghe
lui thì bạn nhổ sào,
- Anh còn
bịn rịn nước nào anh lui.
- 53.
Nước ngược anh bỏ sào xuôi,
- Khúc
sông quạnh vắng có người sầu riêng.
-
54. Đêm khuya anh khảy cái
tam huyền,
- Huyền
kêu mấy bực, dạ phiền bấy nhiêu.
- 55.
Nâng niu cho đáng nâng niu,
- Cho
đáng sức chìu kẻo uổng công danh.
- 56. Bao
giờ cho sóng bỏ gành,
- Củ lao
bó biểu thì anh bỏ nàng.
- 57.
Thiếp là dòng dõi con quan,
- Thiếp
chưa từng chịu cơ hàn nắng mưa.
- 58. Tới
đây dây vắn gàu thưa,
- Hỏi
người cố cựu giếng xưa ai đào.
- 59. Cây
lê, lựu, cây đào,
- Ba cây
anh cũng muốn rào cả ba.
- 60.
Canh một thơ thẩn vào ra,
- Chờ
trăng trăng lặn, chờ hoa hoa tàn,
- Canh
hai thắp ngọn đèn loan,
- Chờ
người quân tử thở than vài lời.
- Canh ba
đương nói đương cười,
- Còn hai
canh nữa một người một phương.
- Canh tư
cất bút thề nguyền,
- Khứ lai
miệng bạch cho tuyền thủy chung.
- Canh
năm cờ phất trống rung,
- Anh gá
tiếng cùng bậu chớ nghe ai. (l)
-
- 61 .
Vội chi liễu ép hoa nài,
- Còn
thân còn một đền bồi có khi.
- 62. Phú
quý đa nhơn hội,
- Bần
cùng thân thích ly.
- Bởi anh
nghèo nên chịu chữ ngu si,
- Phải
chi anh có của hiếm gì nơi thương.
- 63. Chỉ
điều ai khéo vấn vương,
- Một
người một xứ mà thương nhau đời.
- 64. Cậy
người giả sứ trao lời,
- Đôi ta
sum họp, ơn người tạ ơn. (l)
- (1) Bài
ca dao này là ca tử của điệu Lý Năm canh (Trung Bộ) và cũng
là ca từ của điệu Lý Đầu cầu (Sắc bùa Phú Lễ, Bến Tre).
- 65.
Chổi tiên quét sạch sân đơn,
- Dầu cho
chín giận mười hờn cũng khuây.
- 66. Nên
rừng há dễ một cây,
- Muốn
cho có đó cùng đây sum vầy.
- 67.
Trăng tu vì bởi đám mây,
- Đôi ta
cách trở vì dây tơ hồng.
- 68.
Trách ông Tơ cùng bà Nguyệt Lão,
- Xe dây
vào lại đảo dây ra.
- 69.
Trách trời sao vội mưa dông,
- Trách
em sao vội lấy chồng bỏ anh.
-
70. Ngồi buồn lượm đá san
hô,
- Gần hòn
non bộ ao hồ mà chơi.
-
- 71 .
Trách lòng quân tử bia danh,
- Chơi
hoa rồi lại bẻ nhành bán rao.
- 72.
Muốn lên non tìm con chim lạ,
- Chốn
thị thiềng chim chạ thiếu chi.
- 73.
Mang bầu chịu tiếng thị phi,
- Bầu
không có rượu ly bì những say.
-
74. Chẳng tham bồ lúa cho
đầy,
- Tham ba
hàng chữ cho tày thế gian.
-
75. Chim khôn kêu tiếng
rảnh rang,
- Người
khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe.
-
76. Nên quan cũng bởi vì va,
-
Sao thế gọi là cái tật chẳng nguyên.
-
77. Chim khôn tránh bẫy tránh dò,
-
Người khôn tránh kẻ hồ đồ mới khôn.
-
78. Bậu không sao thế gian đồn,
-
Bảng treo giữa chợ bậu còn kêu oan.
-
79. Dấu hèn cũng ngựa nhà quan,
-
Kiều khấu rách nát hường nhan hãy còn.
(l)
- (1)
Kiều
khấu: Kiều là cái yên
ngựa; Kiều khấu: Đồ trang sức cho ngựa; yên là mặt khấu.
-
80. Nước chảy cho đá lăn tròn,
-
Giận thì nói vậy, bụng còn thương em.
-
-
81 . Lỗi căn duyên như đờn lỗi
nhịp,
-
Biết bao giờ cho hiệp phụng loan.
-
82. Cầm cân mà đi mua vàng,
-
Gặp em giữa đàng biết liệu làm sao.
-
83. Có chà cá mới ở ao,
-
Có anh em mới ra vào thốn ni.
-
84. Tam tùng sách hãy còn ghi,
-
Bé nương cha mẹ , lớn thì theo anh.
-
85. Đem em mà bỏ dưới gành,
-
Kéo neo mà chạy sao đành chủ lái ôi!
-
86. Dao vàng cắt ruột máu rơi,
-
Ruột đau chưa mấy bằng lời em than.
- 87.
Trách lòng cha mẹ vụng toan,
- Bông
búp chẳng bán để tàn ai mua.
- 88.
Phụng đua sẻ sẻ cũng đua!
- Chim
kêu trước ngõ sau chùa,
- Kiếm
nơi thiềng thị, quê mùa thiếu chi.
- 89.
Chẳng chùi để vậy lu ly,
- Chùi ra
tỏ rạng thua gì thủy tinh.
- 90.
Nghiêng vai giã bạn tách mình,
- Rưng
rưng nước mắt, chung tình chia hai.
-
- 91.
Mặc tình ai dễ ép ai,
- Muốn ăn
trứng nhạn hang mai phải lòn.
- - Hang
mai anh cũng muốn lòn,
- Sợ e
trúng nhạn hãy còn vỏ không.
-
92. Trách lòng hơ hững bấy
lòng,
- Lửa
hương chốc để lạnh lùng bấy lâu.
-
93. Ra về lụy ứa thấm bâu,
- Nỗi
thương chưa dứt, nỗi sầu lại vương.
-
94. Ví dầu tình chẳng yêu
đang đương,
- Xin đưa
thiếp xuống đò ngang thiếp về .
- 95. Bậu
với qua như thủy hồi đông bể,
- Nguyệt
lặn tây cù bất dĩ kiến lai.
- 96. Bậu
với qua như thủy hồi đông bể,
- Chuột
gậm tay cùi, kiến cắn lỗ tai.
- 97. Kể
từ bạn với trúc mai,
- Xuân
qua hè lại đã vài ba năm.
- 98. Cóc
kêu dưới vũng tre ngâm,
- Thôi
thôi nó đã âm thầm với nhau.
- 99. Chê
sống mà uống nước bàu,
- Chê đâu
lấy đó có giàu hơn ai.
- 100.
Nằm bên tủ thuốc than dài,
- Anh đau
bịnh nặng, biết bài thuốc chi.
-
|