Ca Dao Phú Yên - C đến D

Cũng vì ngọn nước sông Dinh,
Nay trừng mai rặc, điệu chung tình nổi trôi

 

Cơm ăn thì ít
Làm việc thì nhiều,
Cứ bữa lưng niêu,
Xay lúa giã gạo,
Cái nồi chạo rạo,
Bằng cái trứng cu.

 

Cơm khê bởi vì vụng nấu,
Thiếp xa chàng tại xấu mai dong.

 

Cả mô là đồ làm biếng

 

Cần gì chờ lệnh mẹ cha,
Con cu tha rác, con gà bươi rơm…

 

Cồng cộc bắt cá dưới sông,
Mấy đời cháu ngoại giỗ ông bao giờ.

 

Cá lưỡi trâu sầu ai méo miệng
Cá trèn bầu nhiều chuyện trớt môi

 

Cá lên khỏi nước cá khô,
Thương anh cho lắm, cũng loã lồ tiếng tăm.

 

Cá ngon là cá Cù Mông
Gạo ngon là gạo ở đồng Phú Dương
* Cù Mông, Phú Dương: Thuộc tỉnh Phú Yên.

Cá tươi xem lấy đôi mang
Người khôn xem lấy đôi hàng tóc mai
Tóc mai sợi vắn sợi dài
Có đâu mặt rỗ đá mài không trơn

 

Cá trê cạo nhớt để kì
Đàn ông râu trụi còn gì là duyên?

 

Cao Biền ơi hỡi Cao Biền
Biền cao chi lắm cho phiền lòng ta
Bức tường giăng cách ly xa,
Chàng nam thiếp bắc kêu la thấu trời.

 

Cau lòng tôm chẻ bốn phơi khô,
Em không thương anh mô,
Anh đừng lo liệu sắm đồ uổng công.

 

Cây da trốc gốc đã rồi,
Đò anh đưa bến khác, biểu em ngồi đợi ai?

 

Cây khô rụng lá giơ chìa,
Vợ anh còn đó, biểu em dìa dí ai?

 

Cây mai kia đứng gạnh bìa đồng,
Ai khéo vun nó bén, ai vụng trồng nó xiêu.

 

Cây to anh dứt nửa chừng,
Oán căn, oán nợ xin đừng oán em.

 

Chưa nói mà đã thẹn thò
Phải chịu thiệt thòi trong việc làm ăn

 

Chầu rày bạn cũ xa rồi,
Cái trách cũng vụt, cái nồi cũng quăng.
 * Hoặc: Chầu rày bạn cựu xa rồi, (Vụt = Quăng đi, Ném đi)

Chầu rày em đã có đôi,
Anh về chốn cũ lần hồi làm ăn.

 

Chẳng tham nhà ngói rung rinh
Tham vì một nỗi anh xinh miệng cười
Miệng cười em đáng mấy mươi
Chân đi đáng nén miệng cười đáng trăm

 

Chẻ tre lựa lóng đan dừng dày,
Mới thời mới vậy, không tày cựu xưa.

 

Chị em ơi xúm lại mà mua
Đững bốc đững hốt đững dùa (vùa) đững thêm…
* Đững: Đừng có như vậy

Chị kia lên xuống chận trâu,
Ai lấy chị chửa mang (cái) bầu toòng teng ?

 

Chị lớn ơi chị đững ngầy ngà,
Để cho tui với ảnh cất nhà ở riêng…
 * Đững: Đừng

Chốn canh tân lịu địu ít người,
Em biết đâu nhắn gởi ngược xuôi đôi lời.

 

Chồng chèo thì vợ cũng chèo )
Hai đứa nhà nghèo lại đụng với nhau

 

Chồng con chi nữa ngầy ngà
Để em trai gái mãn duyên già thì thôi.
* Ngầy ngà = Rầy rà

Chồng con là cái nợ nần,
Chẳng thà ở vậy nuôi thân mập ù.

 

Chồng lanh cưới vợ khù khờ,
Đến khi có khách, đít giường thờ nó chun.
* Hoặc: Khi nhà có khách, đít giường thờ nó chun.

Chồng què vợ dẹo phải tai
Nghe tin có đấu võ đài đòi đi.

 

Chớp Gành Gà, ở nhà mà ngủ
Chớp Phủ Cú không rủ cũng đi
Chớp Đề Gi hễ đi dễ chết
* Gành Gà, Phủ Cũ, Đề Gi : Các Địa danh thuộc tỉnh Phú Yên

Chợ phiên nẫu họp buổi chiều,
Cũng lắm kẻ bán, cũng nhiều người mua.
* Nẫu: Người ta, Bọn họ

Chợ Sông Cầu một tháng sáu phiên,
Anh đi khổng đặng, gửi lời nguyền thăm em.

 

Chừng nào Lò Gốm hết trã hết nồi,
Em đây hết đứng hết ngồi với anh.

 

Chữ tốt xem tay, người hay xem khoáy

 

Cha mẹ già dức bẩn ròng ròng,
Con sao ngơ ngáo, việc không muốn làm?

 

Cha sáo mẹ sáo,
Trồng một đám dưa,
Đi sớm về trưa,
Quà quạ ních hết. Quà quạ ních hết.

 

Chai đèn cũng dẵm tiền xo,
Cảnh Tịnh sạ nhiều lúa co,
Thường hay mắc lụt, trâu bò không ăn…

 

Chàng đà rảnh nợ dương di,
Hay còn mắc nợ, bố vi nẫu đòi.
* Nẫu: Người ta, Bọn họ; Bố vi: Bủa vây, vây ráp; Dương Di như: Dương Gian

Chàng đi thi, thiếp sợ mơ màng
Sợ chàng không đậu, về làng bắt xâu.

 

Chàng ơi, nỡ phụ thiếp sao?
Nẳm giờ sớm tối ra vào có nhau.
* Nẵm = Năm ấy

Chàng ơi, thuyền lướt giữa dòng
Tố dông đâu mược tố,
Đững có dông bỏ nàng.
* Mược: * Mược: Mặc kệ, không đếm xỉa tới  

Chàng không thương sao chàng tới chi đây?
Chớ trăng rằm tỏ rạng,
Mắc mụt mây phải mờ.

 

Chàng quăng cái áo, thiếp dồi cái khăn,
Chàng ra bãi cát, thiếp mằn lá cây.

 

Chàng về thì đục cũng về
Dùi cui ở lại làm nghề chi đây
* Dị bản: Dùi cui ở lại làm nghề gì ăn;

Chào người mặc áo vá quàng
Như dĩa bát thảo, như hàng bông chanh
* Vá quàng = Vá thay vai và một phần ống tay bằng vải khác

Chào thời chào mẹ chào cha,
Chào ông bưng quả, chào bà mai dong.

 

Chày dông cối ké sẵn sàng,
Mo nan tạm đỡ, thiếp với chàng sống chung.

 

Chiếu manh lo phận chiếu manh,
Chiếu manh đâu dám xong xanh giường ngà.

 

Chiều chiều đổ lúa ra quây
Hiu hiu gió mát, ông trời rày biểu tuông

 

Chiều chiều én liệng cò bay,
Ông voi bẻ mía chạy ngay vô rừng.
Vô rừng bứt sợi mây vàng,
Đem về thắt gióng cho nàng đi buôn.

 

Chiều chiều mượn ngựa ông Đô
Mượn ba chú lính đưa cô tôi về
Cô về thăm quán thăm quê
Thăm cha thăm mẹ chớ hề thăm ai
* Ông Đô là ông đô thống, quan tước quân đội ngày xưa, (Câu hát lưu hành ở Sông Cầu, Phú Yên)

Chiều chiều mây kéo về Dinh,
Ếch kêu giếng lặng thắm tình đôi ta.

 

Chiều chiều mây phủ Đá Bia
Đá bia mây phủ chị kia mất chồng
Mất chồng như nẫu mất trâu
Chạy lên chạy xuống, cái đầu chơm bơm (*)
 * Đá Bia: Tên chữ Thạch Bi Sơn Nằm trong dãy núi Đèo Cả, chạy ra biển dài nhất Việt Nam, đối với những dãy núi đổ dài ra biển, Đá Bia: núi Đá Bia ở đèo Cả, giữa Phú Yên và Khánh Hòa.

Chiều chiều nhớ cá tư mư,
Nhớ cây ớt chín, nhớ người xéo xanh

 

Chiều chiều ông gấm ổng đứng ở đằng truông,
Ai mà phản bạn, ổng cõng luôn vô rừng.

 

Chiều chiều ra đứng bực sông
Dặn con nước cả, đừng trông chim trời.

 

Chiều chiều ra đứng ngõ sau
Hai tay xuôi xị như tàu chuối te.

 

Chiều chiều xách nước tưới rau
Tay nưng (nâng) cần vọt ruột đau như dần

Chim áo dà bay qua sạp chợ,
Miếu thờ thần phù trợ đâu ta?
* Áo dà = Chim bìm bịp

Chim chim múi dẻ mần sao?
Thò tay mà bẻ, nhánh nào cũng khô…

 

Chim chim múi dẻ, nhãn chày,
Tui ăn tui ỉa một ngày hôm qua.

 

Chim kêu suối sậy bờ đưng,
Anh có thương cũng tốt, anh có đừng cũng ơn.

 

Chim khôn chưa bắn đã bay
Người khôn chưa nói dang tay đỡ lời

Chim khôn kêu tiếng rỉnh rang
Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe.
Bóng trăng ngả lộn bóng tre
Chàng ơi, đứng lại mà nghe em thề.
Vườn đào, vườn lựu, vườn lê
Con ong vô hút nhụy, con bướm xê ra ngoài.
Chàng về nghĩ lại mà coi
Tâm tình em ở, gương nào soi cho bằng ?

Chim quyên ăn trái ổ qua
Nuốt vô thì đắng, nhả ra bạn cười.

 

Chim quyên xuống đất ăn trùn
Anh hùng lỡ vận lên rừng đốt than!
Đốt than thì phải sàng than,
Làm sao đừng để lấm gan anh hùng.
* Bản Phú Yên chỉ có 2 câu đầu

Chim sa, cá nhảy chớ nuôi
Những người lông bụng chớ chơi bạn cùng

 

Có tiền ăn cá liệt, thu,
Ăn chi ngữ cá lù đù lắm xương.

 

Con tôm, con tép có râu,
Huống chi qua, em bậu câu mâu sự đời.

 

Dầu hao, tim lụi khôn cầm
Xa xuôi chi đó mà lầm lấy nhau?

 

Dầu mà cha mẹ ngầy la,
Em chắp tay quỳ gối thưa qua một lời…

 

Em nói với anh một chắc hai chắc,
Như sợi mây rắc mới viền…

 

Chóp Chài đội mũ
Mây phủ Đá Bia
Ếch nhái kêu lia
Trời mưa như đổ

 

Chóp chài đội mũ, mây phủ đá bia
Ếch nhái kêu lia, trời mưa như trút
* Núi Chóp Chài và núi Đá Bia thuộc Tỉnh Phú Yên

Chuối non giú ép chát ngầm
Trai tơ đòi vợ, khóc thầm thâu đêm
Khóc rồi bị má đánh thêm
Tiền đâu cưới vợ nữa đêm cho mầy ?
* Bản Phú Yên chỉ có 2 câu đầu

Chuồn chuồn đậu ngọn mía mưng
Em đã có chốn, anh đừng vãng lai.

 

Chuyện chung tình khăng khắng
Cắn lấy hột cơm nhai,
Ngọn rau lang đỡ bữa,
Liễu với mai đừng lìa.

 

Có chồng mà chẳng biết lo,
Ăn hàng, ngủ nướng là đồ nhớt thây.

 

Có chồng năm ngoái, ngày xưa,
Năm nay chồng để cũng như chưa có chồng.

 

Cô dâu hư đã quá chừng,
Thưa thớt trăm chuyện, áo quần chẳng nên.

 

Có gió lung mới biết tùng bá cứng,
Có lửa hừng mới biết thức vàng cao.

 

Cô kia đã lớn tồng ngồng
Hỏi thăm cô đã có chồng hay chưa?

Cô kia bận áo trăng đầm,
Chồng cô đi lính, đêm cô nằm với ai?

 

Cô kia có cái duyên thầm
Chẳng để trên gánh, chẳng cầm trên tay
Anh kia tháng tháng ngày ngày
Mới gặp mà đã đắm say mất hồn

 

Có nón ai lại đi dầu
Có chồng ai nỡ đi đâu một mình!
* Đi dầu; Đi đầu trần

Có răng thì khiến răng nhai,
Không răng, nướu gặm không sai miếng nào.

 

Có thương mới dức bẩn nhau
Không thương ai có làm sao thì làm

 

Cóc hèn giữ phận cóc quê,
Có đâu thẻ thọt toan bề leo thang?

 

Coi trong thiên hạ hữu tình,
Chừng gặp cá lị thì mình lập tang,

 

Con đừng xáu láu xua lua
Hàng tôm, hàng cá là đồ gái hư.
* Xáu láu xua lua = Lanh chanh

Con ác là nó nằm đầu hè
Nó kêu tréo que tréo quảy,
Em có chồng như bụi trảy còn non
Nhìn em rồi lại nhìn con
Có chồng lâu lắc, sao nói còn như xưa?
Lẽ nào nẫu để như xưa
Ngoi nam còn ướt đất, huống chi mưa tháng mười?
* Ngoi Nam: Mưa thưa nhỏ hạt theo gió nam mùa hè; tréo que tréo quảy: Cong queo, ngược đời

Con ai bé tí chận bò,
Trời mưa lất phất lò dò đường đi.
Đường trơn đất nẩy lại sình,
Trợt chân cái ạch lăn kình má ơi.

 

Con bướm không nghe lời cha,
Như con chát là nửa trắng nửa đen.
* Chát là: Chim Ác Là

Con cá dưới sông anh còn bắt bộ,
Huống chi nàng, anh dỗ cũng xiêu…

 

Con chim kêu dưới suối Bô đà,
Em thương anh mấy đận người ta nghe rồi.
* Đận: Một khoảng thời gian

Con cu bay bổng qua sông,
Hỏi thăm em bậu có chồng đâu chưa?…
* Bậu: Bạn, bạn thân, tiếng để chỉ người con trai, hay con gái, dùng làm đại từ nhân xưng ngôi hai

Con cu, con cút, con cò…
Ba con dụm lại thành gò núi cao.

 

Con gái giống cha, giàu ba họ
Con trai giống mẹ, khó ba đời

 

Con gái lỡ thì như thịt heo nưa,
Thịt heo nưa người ta gói bánh,
Con gái lỡ thì như đòn gánh gãy hai.
* Thịt heo nưa: Thịt lợn có mỡ vàng do bị bệnh

Con gái nhà ai hay ho,
Ngủ nướng thẳng giấc, dậy ra đo mặt trời.

 

Con gái phú ông không chồng mà chửa
Cả làng ăn vạ hết bảy trăm quan

 

Con gái Phú Yên một tiền ba đứa
Con trai Bình Định một đứa ba tiền.

Còn gì nay đợi mai chờ,
Chàng lên thiếp xuống dật dờ đàng truông

 

Con khôn cha mẹ nào răn,
Gẫm trong trái bưởi ai lăn nó tròn?

 

Con lợn mắt trắng thì nuôi
Những người mắt trắng đánh rồi đuổi đi

 

Con mèo đập bể trã rang
Con chó chạy lại nó mang lấy đòn.
* Trã rang = Nồi bằng đất nung

Con ngựa tía ăn quanh Đèo Cả,
Bóng trăng rằm sắp ngả về đông,
Chẳng thà giục mã về không,
Chớ không thèm cướp vợ tranh chồng người ta.

 

Con quạ đen
Nó đậu hòn đá cũng đen.
Em có xinh cho lắm,
Đụng thằng chồng ghen cũng cực mình.

 

Con sao con khổng giống cha,
Giống con chát là vừa trắng vừa đen?

 

Công anh làm rể đã lâu,
Chỉ ăn cơm hớt với đầu cá rô.
Chừng nào anh lấy được cô,
Cơm hớt phần chó, đầu cá rô phần mèo.

 

Công tao đặt gánh, đặt khiêng,
Muốn thắt muốn mở do quyền ngang tao.

 

Cu kêu ba tiếng cu kêu
Cho mau tới Tết dựng nêu ăn chè.
  

Cua thâm càng nàng thâm môi

 

Dưới đìa có con ba ba,
Kẻ kêu con trạnh, người la con rùa.

 

Dẫu rằng ông nảo ông nao
Qua đến A Sào cũng mời xuống ngựa
* Đền A Sào còn gọi là đền Gạo thuộc xã An Thạ, Quynh Phụ, Thái Bình. Nơi đây có đền thờ Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn. Tương truyền xưa kia nơi đây là doanh trại của Ngài.

Dậm chưn xuống đất kêu trời,
Chẳng qua căn nợ, hồn dời ra ma…

 

Dặn lòng sợ chẳng kết giao,
Cha mẹ anh không khứng biết sao cho gần.

 

Dốc lòng trồng Cửu lấy hương,
Ba năm hái lá, người thương dã đầu.
* Dã Đầu: Đắp thuốc lên trán để trị bệnh

Dứt tình cho bạn bán buôn
Một vò hai gáo nó tuông ngầy ngà.
* Ngầy ngà: Rầy rà.

Dữ như tê giác, ác như bà một mắt

 

Da đỏ như gà chọi
* Hoặc: Mặt đỏ như gà chọi

Da đen, duyên lậm vào trong
Mấy người da trắng duyên bong ra ngoài

 

Da như trứng gà lột
Da dẻ mịn màng và trắng

Dái tai như hột châu thòng
Có thành, có quách, dày, hồng sắc tươi
Thiệt người phú quý thảnh thơi
Phong lưu tao nhã trên đời chẳng sai