Ca Dao Phú Yên - E đến K

Em đang gút nếp đồ xôi,
Nghe anh lấy vợ, quăng nồi đá vung.

 

Em đi chân bước bần thần,
Hai đứa mình quyết chắc, không cần ông mai.

 

Em đuổi chim tay cầm cần vụt,
Hết mùa rồi xí hụt anh ơi!

 

Em ơi, đững nói bá quàng,
Lươn kia có ruột, có gan, không mề…
* Đững: Đừng; Bá quàng = Bá láp, bá xàm

Em chờ anh, anh chẳng có hay
Bây giờ hay đặng, mặt mày buồn thiu.

 

Em có chồng rồi như lúa lẫm lương
Anh xúc chơi vài thúng, chứ ai đong lường làm chi?…

 

Em gặp anh đây giữa đường cái kiệt,
Em hỏi anh thiệt một lời,
Tại cha, tại mẹ hay tại trời anh xa?

 

Em hỏi anh ai biểu, ai bày,
Anh lâm xâm bước tới chốn này gặp em?

 

Em hỏi chàng một chữ mị kỳ,
Trên sơn dưới thuỷ, ngõ mô đi khỏi trời?

 

Em là con gái nhà quê,
Ăn trưa, ngủ sớm ngồi lê nẫu cười.
* Nẫu: Người ta, Bọn họ

Em nằm dõng (võng) rách còng queo,
Bá hộ tới nói chê nghèo không ưng!

 

Em thương anh thảm thiết vô cùng,
Dĩa nghiêng mài mực tạm cùng bài thơ…

 

Em thương anh, bỏ nón dìa dầu,
Dìa cha mẹ hỏi, qua cầu gió bay.

 

Em than phần em cơ khổ nhiều bề,
Ngày thời gặt mót, tối về trạo rang…

 

Em than phần em lao lý,
Như bông hoa bí trên giàn…

 

Em than phần em non điệu quá chừng,
Em đâu có dám băng chừng trường thi?

 

Em tôi khát sữa bú tay,
Ai cho bú thép ngày rày biết ơn!

 

Em trách anh dạ bạc lắm nà
Anh đi qua ngõ sao không ghé nhà thăm duyên?

 

Em xa anh một bữa thì buồn,
Ngồi đâu nhớ đó, dúng như tuồng tương tư.
* Dúng = Giống như

Gươm hay còn bởi đá mài,
Đầu lòng sanh đặng con trai phải mừng.

 

Gươm thiêng sút cán còn trành,
Bình hương dẫu bể, miếng sành còn thơm.

 

Gươm vàng bỏ sét lâu nay,
Sét thời sét vậy, dao phay nào bằng?

 

Gặp anh đây em phải hỏi găng,
Cớ làm sao nên nỗi chín mười trăng chưa tròn?

 

Gặp anh đây nửa sợ nửa mừng
Mừng, lo lắm nỗi vì chưng nổi chìm…
* Dị bản: Em anh đây nửa sợ nửa mừng

Gặp anh, em cũng muốn dang ca,
Sợ mẹ bằng Biển, sợ cha bằng Trời.

 

Giày đen, khăn đóng, áo dài,
Lạy trời mưa xuống cho xoài ra hoa…

 

Gió đưa bụi chuối tùm lum
Má dữ như hùm, ai dám làm dâu?

 

Gió đưa buồng chuối sau hè )
Lăm le con chị, dò dè con em.

 

Gởi thời gởi đãy gởi khăn,
Gởi chi chục giấy mấy lăm đồng tiền !…

 

Gửi thư cho cá, cá bặt dưới ao.
Đêm nằm tơ tưởng chiêm bao thấy mình.

 

Gá lời kêu con nhạn trong lồng,
Gáy lên một tiếng, nhạn ngoài đồng gáy theo.

 

Gá lời kêu nậu ở trên nguồn,
Có thương thì xuống, mắc ở truồng không lên.
* Nậu: Người

Gá lời kêu nam tử đào đông,
Bắt cầu qua biển được ha không, em chờ?

 

Gá lời kêu nam tử mấy chàng,
Chốn nào dui tui ở, chốn ngỡ ngàng tui lui.

 

Gá lời kêu nam tử mau xưng
Anh với em thương nhớ bởi chưng lời thể.

 

Gá tiếng kêu nam tử một lời,
Rày châu xa nguộc, nguộc dời về đâu?

 

Gái mà chân bước lỉa ra
Góa chồng, con cũng hai cha là thường

 

Gánh nặng mà đi đường vồng,
Dù cho không gánh mà lòng cũng đau.

 

Ghe anh vô bến cặm sào,
Thấy em có chốn, anh nhào xuống sông.

 

Ghe bầu bẻ lái về Đông,
Con đi theo chồng, mẹ ở với ai?

 

Giả đò chết giả, ngủ dòm,
Để coi người bạn đóng hòm ra sao?

 

Giận chi chừ bự má đào,
Còn đâu cái lúm hồi nào dễ thương?

 

Giận nhau, vác phãng chém bờ
Chém lầm đàng sống, lưỡi giơ lên trời.

 

Giọng nói răm rắp tiếng dư
Trai thì can đảm, gái ư gan lỳ

 

Giựt quần tui lại còn nắm tay,
Cho tui tiền điếu, tui rày thả ổng ra…

 

Giàu đâu, chẳng thấy giàu đâu,
Lạc đường ngậm ngãi ngày sau thành hùm

 

Gió đưa mười tám lá me
Mặt rỗ hoa hòe mà ăn nói có duyên

 

Gió nam thổi xuống ngọt ngào,
Thương người tóc cụt bới bao gọn gàng.

 

Gò má mà chẳng cân phân
Cuộc đời cam chịu lắm phần lao đao

 

Hương án ngã, bình phong tan nát
Lỗi một dùi chầu, kép hát lỗi theo…

 

Hết đồng anh lại pha chì,
Anh hàn cho một chặp, chì ì mặt ra!…

 

Hồi hôm giờ chuyện vãn đà lâu
Bây giờ níu kéo làm câu rị kỳ.
* rị kỳ = dị kỳ, lạ kỳ

Hồi nào bậu nói thương ta,
Bây giờ ngã nghiệp, bạn xa ta mấy hồi?
* Bậu: Bạn, bạn thân, tiếng để chỉ người con trai, hay con gái, dùng làm đại từ nhân xưng ngôi hai

Hồi nào gạo trắng Quán Cau,
Cá thu chợ Yến anh lắc đầu chê hôi.
Bây giờ đáng số anh ơi,
Một phần khoai hai phần bắp, anh thôi kén lừa.

 

Hồi nào gánh nặng em chờ
Truông xa em đợi, bây giờ bỏ em!
* Truông = Con đường nhỏ rất rậm rạp.

Hồi nào núp núp che che,
Bây giờ chàng hảng chàng hê đầu hè.

 

Hồi xa, cách vách cũng xa, )
Hồi gần, Gò Duối, Hòa Đa cũng gần )
Bẻ bông mà cắm miếu thần
Anh đừng nghi kỵ tội phần cho em.
Ví dù rượu eo lộn hèm,
Trời kia sập xuống, anh với em mới lìa
* Gò Duối : Thuộc huyện Sông Cầu, Hòa Đa thuộc huyện Tuy An, Phú Yên. Hai nơi cách nhau đến bốn năm chục kilômét. Ngày xưa đi bộ mất cả ngày đường.

Hột cát bay ngang
Vàng lại thử vàng,
Thử chơi đôi chuyện,
Binh linh hoàn binh linh.
* Binh Linh: Linh tinh, trống rỗng, chẳng có tác dụng gì.

Hột châu nhỏ xuống tai bông
Anh giàu thây kệ em không có màng.

 

Hai bên nẫu đứng tréo hèo,
Phần tui đứng giữa quảy con mèo toòng teng…
* Nẫu: Người ta, Bọn họ

Hai môi không giữ kín răng
Là người yểu tướng, nói năng hỗn hào

 

Hai tay bụm gạo vô nừng,
Đồng Cam nước độc, anh đừng ở lâu.
* Nừng: Dụng cụ đan bằng nan tre có nắp đậy, trét bằng dầu rái, thường làm thành một cặp để gánh

Hàm rộng, miệng cọp: anh hùng
Hàm rắn, miệng chuột: bất trung vô nghì

 

Hèn lâu mới gặp người quen,
Cũng bằng nấu cháo đậu đen xanh lòng.

 

Hèn lâu muối mới gặp dưa
Lăm xăm bước tới vừa ưa gặp nàng.

 

Hò khoan với nậu có chồng,
Trong sách có chữ thượng gông hạ cùm.
* Nậu: Người

Hò xự xang bắp rang trộn đường,
Anh bỏ thêm nhắm lớ, điệu tình thương thêm nồng.
* Nhắm Lớ = Chút lá

Hôm nay ăn mía Triệu Tường
Đợi mắm Nam Ổ đợi đường Phú Yên

 

Hôm qua qua hứa qua qua
Mắc dặn việc nhà qua qua hổng được.
* Qua: Tiếng xưng ngôi thứ nhất giữa người lớn tuổi với người ít tuổi hoặc giữa đôi trai gái, (Thường đi chung với "bậu".

Hòn Khô đá chất chập chồng,
Ngoài thời có mũi, trong thời có dinh ).
* Hòn Khô : Một cù lao nằm gần cửa Đà Nông, Phú Yên, nơi đây có nhiều đá ngầm, do đó người ta có dựng Ở Mũi Nạy ngọn hải đăng để báo hiệu cho tàu bè đi lại.

Kẻ đồn có, người lại nói không,
Có không, nói thiệt để anh trông mắc lòng.

 

Kẻ câu sông Vị đặng tiền,
Người cày hói lở non tiên đặng vàng.

 

Kẻ nào trống giữa bàn chưn
Hổng không đụng đất thì đừng chơi xa

 

Kể từ cất gánh đi buôn
Lúa còn ba cót, bạc còn ba trăm
Khoai lang khô, đỗ phộng đầy thùng
Chàng giao cho thiếp, giữ cùng thiếp ăn
Bây giờ cót ngã, bồ lăn
Khoai lang khô cũng hết, thùng văng ra ngoài
Bởi vì cứ mảng theo trai
Bao nhiêu tiền của ăn xài hết trơn…

 

Kéo vải không biết lại xa
Một đêm thấu sáng thắp ba tim đèn.

 

Kéo vải thì phải lại xa
Ưng thằng hay chữ cho cha mẹ nhờ

 

Khăn xéo thì bịt thắt ngang,
Đầu thời bao đảnh, tưởng rằng có duyên…

 

Khăn xéo xanh có ví hai đầu,
Nửa thương cha mẹ, nửa sầu nợ duyên.

 

Khao khao giọng thổ tiếng đồng,
Quăn quăn tóc trán là dòng khôn ngoan.

 

Mược ý ai nói bấc nói nồm,
Con dế kêu dưới giọt mỏi mồm dế thôi.
* Mược: * Mược: Mặc kệ, không đếm xỉa tới  

Khoai lang củ sượng, củ trân,
Ưng anh đánh bạc, cỡi kỳ lân về trời.

 

Khoai lang Suối Mít,
Đậu phụng Hòn Vung,
Chàng đào, thiếp mót đổ chung một gùi…

 

Khôn ngoan hiện ra mặt
Què quặt hiện chân tay

 

Không ăn cha dức mẹ ngầy,
Ăn thời nước mắt chan đầy chén cơm.

 

Không chơi nhà anh lé,
Không ghé nhà anh lùn

 

Không cháu gái cũng cháu trai,
Coi dèo trợt lớt, lấy ai vun mồ?…

 

Không mấy khi con rể về chơi,
Phụ mẫu em cầm ở lại, sáng mơi sẽ về.

 

Không thương cô đeo hột xoàn,
Thương em bận áo vá quàng nửa thân.

 

Khuyên anh ở lại chốn này,
Để em về bển, cha mẹ ngầy em chịu cho.

 

Kiến leo miệng chén xà quầng
Anh với em còn nhỏ, thương lần (dần) mới khôn.